شيوع اختلال استرس پس از سانحه

اختلال پس از سانحه در تمام افراد بروز پيدا نمي‌كند و تنها 10 درصد از مردان و 5 درصد از بانوان به اين اختلال دچار مي‌شوند. نيمي از افراد به دليل از دست دادن عزيزانشان به اختلال استرس پس از سانحه مبتلا مي‌شوند.

نشانه‌هاي اختلال استرس پس از سانحه

1. كابوس و تصوراتي حول محور حادثه استرس‌زا

حادثه‌‌ي ناگواري كه باعث بروز اختلال استرس پس سانحه در فرد شده‌است، مدام در برابر چشمانش تكرار مي‌شود. اين تكرار ممكن است در فكر و ذهن فرد يا در هنگام استراحت به صورت كابوس شكل بگيرد. يادآوري واقعه آن قدر واقعي به نظر مي‌رسد كه فرد فكر مي‌كند دوباره حادثه رخ داده‌است.

2. افسردگي

حضور فرد در برابر اشخاص و محل‌هايي كه او را به ياد حادثه استرس‌زا مي‌اندازد به شدت آزارش مي‌دهد. پس ترجيح مي‌دهد از جمع دوري كند و عموما در خانه بماند و در گوشه‌اي امن به زندگيش ادامه دهد. كم كم با بقيه افراد هم ارتباطي برقرار نمي‌كند و براي سرگرم كردن خودش به چيزهاي رو مياورد كه ارتباطش را با محيط قطع كند. به اين دليل افسردگي يكي از علائم اين اختلال است.

3. انتظار براي خطر

هميشه حتي وقتي كه همه چيز در بهترين حالت قرار دارد و همه چيز امن و امان است منتظر هستند كه اتفاق ناگوار دوباره تكرار شود؛ به همين دليل در هر ثانيه از زندگي آماده باش هستند، استرس دارند، مي‌ترسند و شرايط را براي فرار آماده مي‌كنند. شما به خوبي مي‌توانيد بي قراري آن‌ها را متوجه شويد.

4. اختلال در خواب

اين گونه افراد دچار اختلالات شديدي در خواب مي‌شوند و به راحتي نمي‌توانند بخوابند به همين دليل در بيشتر مواقع خسته به نظر مي‌ايند. مشكلاتي مثل كم خوابي، خواب سبك، اضطراب و تپش قلب در خواب و نداشتن خواب عميق از اختلالاتي است كه به آن دچار مي‌شوند.

علائم اختلال استرس پس از سانحه از چه زماني آغاز مي‌شوند؟

علائمي كه نشان مي‌دهد فرد دچار استرس پس از سانحه يا PTSD شده است ممكن است پس از گذشت چند هفته تا حداكثر 6 ماه از وقوع حادثه استرس‌زا شروع شود.

عوامل تشديد كننده PTSD

_وقتي سانحه پيش آمده باعث از دست دادن قسمتي از بدن شود.

_وقتي افراد زيادي فوت كرده باشند.

_در شرايطي كه امكان فرار از واقعه وجود نداشته‌

_اتفاق پيش آمده بسيار طولاني و با تعداد دفعات زياد باشد.

_اگر اين سانحه‌ها توسط انسان ايجاد شده باشند.

_مرگ عزيزان ناگهاني و خيلي غيرمنتظره پيش آمده باشد.

عوامل ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه

1. جنسيت

جنسيت يكي از زمينه‌هايي است كه در بروز اختلال استرس پس از سانحه نقش دارد. زنان عموما 4 برابر مردان دچار اين اختلال مي‌شوند و اين كه شما چه جنسيتي داريد با ابتلا به PTSD ارتباط دارد. زنان زمينه بيشتري براي ابتلا به اين اختلال دارند به دليل اين كه عموما عواطف و احساسات اضطراب آور را بيشتر درك مي‌كنند.

2. وراثت

اگر در يكي از اعضاي خانواده اين اختلال وجود داشته باشد زمينه ابتلاي شما به آن به شدت فراهم است. اگر در خانواده شما كسي اين اختلال را داشته باشد، احتمال ايجادش بعد از بروز يك حادثه در شما بيشتر از كسي است كه هيچ سابقه خانوادگي ندارد.

3. مشكلات جسماني رو روحي

مشكلات جسمي و روحي مي‌تواند به خوبي شما را در قبال حادثه و سانحه آسيب پذير كند. به طوري كه افرادي كه مشكلات جسمي و روحي را تجربه كردند و هنوز در زندگيشان وجود دارد به احتمال بسيار زياد بعد از بروز اتفاق به اختلال استرس پس از سانحه دچار مي‌شوند.

4. پيگيري اتفاقات ناگوار

اگر قبل از اين كه اتفاقي بيوفتد مداوم در حال بررسي و پيگيري اتفاقات و حوادث باشيد به به شدت آسيب پذير مي‌شويد. اين آسيب پذيري باعث مي‌شود كه هميشه دنبال اتفاق بدي باشيد و حتي اگر اتفاقي هم نيوفتد شما دچار اين اختلال مي‌شويد.

5. مشكل در عملكرد هورمون‌ها

مجموعه‌اي از هورمون‌ها در بدن همه انسان ها وجود دارد كه در هنگام مشكل و خطر شروع به ترشح و فعاليت مي‌كند تا بتوانيد بهتر با آن شرايط كنار بياييد و واكنش نشان دهيد. اين هورمون‌ها باعث مي‌شوند در صورت ايجاد استرس بدن در حالت گريز يا جنگ قرار بگيرد. اين هورمون‌ها در بدن افراد مبتلا به اختلال استرس پس آسيب بيشتر از سايرين ترشح مي‌شود به همين دليل دائما در اضطراب و حالت آماده باش به سر مي‌برند.

6. حملات پانيك

حملات پانيك هم با اختلال استرس پس از سانحه مرتبط است. كساني كه در هنگام حادثه دچار حملات پانيك مي‌شوند احتمال بيشتري وجود دارد كه بعد از آن به اختلالات پس از سانحه دچار شوند.

آسيب هاي اختلال استرس پس از سانحه

تحت تاثير قرار گرفتن مغز از لحاظ فيزيولوژيك : اختلال استرس پس از سانحه مي‌تواند به ساختار مغز آسيب برساند و آن را از بين ببرد. مطالعات در افراد نشان داده آن‌هايي كه در برابر اين اختلال قرار گرفته‌اند، در قسمت هيپوكامپ كه مركز احساسات وثبت خاطرات است مشكلات جدي پيدا كرده‌اند.

خطر مرگ در بيماران قلبي : افرادي كه بيماري قلبي دارند بعد از ابتلا به اين اختلال تا 5 سال در معرض خطر مرگ هستند.

ابتلا به بيماري قلبي : افرادي كه دچار اختلال استرس بعد از حادثه مي‌شوند بيشتر در معرض ابتلا به بيماري قلبي هستند.

از بين رفتن سيستم ايمني: سيستم ايمني بدن در اثر ابتلا به PTSD از بين مي‌رود و مقاومتش را در برابر بيماري‌ها از دست مي‌دهد.

چه زماني بايد به متخصص مراجعه كرد؟

ممكن است در زندگي هركسي حوادث و اتفاقاتي به وجود بيايد و بعد از آن عواملي مثل اضطراب، نداشتن تمركز، برهم ريختن خواب و اختلال در شيوه غذا خوردن را تجربه كند اما دچار اختلال استرس پس از سانحه نشود و اين علائم را به صورت موقتي تجربه كند. در صورتي كه اين علائم بيشتر از يك ماه ادامه پيدا كند ملزم به استفاده از كمك روانشناس و يا روانپزشك هستيد تا تشخيص قطعي و شناسايي روش‌هاي درمان صورت بگيرد.

درمان اختلال استرس پس از سانحه

اختلال استرس پس از سانحه، اختلالي است كه به هيچ وجه نبايد آن را به حال خود رها كرد به اين دليل كه تمام جنبه‌هاي زندگي شما را تحت تاثير خود قرار مي‌دهد و زندگي عادي و طبيعي را مختل مي‌كند. اين درمان‌ها حتما بايد به تشخيص متخصص‌هاي مربوطه انجام شود. متخصص حتما روند درمان را بايد براي شخص توضيح دهد و روشن كند. برخي از مهم‌ترين روش‌هاي درماني را در ادامه توضيح داده‌ايم:

درمان‌هاي مشاوره‌اي

در درمان استرس پس از سانحه به ميزان زيادي از رفتار درماني شناختي استفاده مي‌شود و بسيار مؤثر است؛ در اين درمان سعي مي‌شود با انجام جلسات مشاوره تفكرات منفي از ذهن فرد خارج شود. فرد مبتلا شرايط استرس زا را به كمك روانشناس بازسازي مي‌كند و راه‌هاي كنترل استرس در هنگام موقعيت بحراني را نيز مي‌آموزد.

در اين روش فرد با پلك زدن‌هاي سريع و يادآوري مجدد سانحه شرايط را براي خودش عادي مي‌كند و استرسش كاهش پيدا مي‌كند. روش ديگر بازي درماني است كه در اين روش فرد با بازي‌هاي آرام و اغلب كامپيوتري كه شبيه به خانه سازي هستند استرسش را كاهش مي‌دهد. براي دريافت مشاوره مي توانيد بهترين خدمات روانشناختي را از مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران دريافت كنيد.

دارودرماني

بازدارنده‌هاي جذب سروتونين : براي درمان و كاهش علائم استرس پس آسيب از داروهاي ضد افسردگي و مشكلات خواب استفاده مي‌شود كه اغلب بازدارنده‌هاي جذب سروتونين هستند. اين داروها براي كنترل و بهبود اختلال استرس و اضطراب مصرف مي‌شود و اغلب شامل سرترالين و پاروكستين مي‌شود.

بنزوديازپين‌ها: اين داروها براي اختلالات اضطرابي و استرسي بسيار مفيد هستند و به خوبي مي‌توانند آن ها را كنترل كنند اما به دليل اعتياد آور بودن بايد با احتياط مصرف شوند.

داروهاي درماني هورمون: هورمون درماني كورتيزوني و استفاده از داروهايي براي بهبود ترشح هورمون‌ها مي‌تواند در كنار درمان‌هاي رفتاري شناختي مؤثر باشد.

براي دريافت مشاوره در زمينه اختلال استرس پس از سانحه مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگيريد. 

منبع: استرس پس از سانحه