متادون چيست؟

متادون ماده‌‌ي شيميايي شبه افيوني است كه كاربرد اصلي آن ترك مواد مخدري مانند هروئين، كدئين، مورفين و … مي‌باشد. معمولا افرادي كه به متادون اعتياد دارند، در ابتدا از اين ماده براي ترك مواد مخدر ديگر استفاده مي‌كردند و به  دليل مصرف مقدار و دوز نادرست، به آن اعتياد پيدا مي‌كنند.

مصرف بيش از اندازه‌ي متادون باعث بروز اختلال در عملكرد اجتماعي، تحصيلي، شغلي و … فرد مي‌شود، و تاثيرات مخربي در ذهن و روان فرد مي‌گذارد. زماني كه فرد متادون مصرف مي‌كند نشانه‌هايي مانند سردرد، كاهش حافظه، ضعف، پرخاشگري و تحريك پذيري، اختلال در خواب و … را دارد.

پيامدهاي اعتياد به متادون

متادون باعث ايجاد تحمل و وابستگي مي‌شود. مصرف بي رويه متادون تاثيرات مخربي بر جنبه‌هاي زندگي فرد دارد و باعث مي‌شود شخص در زمينه‌ي هيجاني، اجتماعي، روان‌شناختي، تحصيلي، خانوادگي و … دچار چالش‌هايي مي‌شود و باعث ايجاد مشكلاتي در زندگي وي مي‌شود. با ترك متادون به تدريج اين چالش‌ها در زندگي فرد كاهش پيدا مي‌كند و او به زندگي طبيعي خود باز مي گردد. در ادامه به عوارض جسماني و رواني متادون اشاره‌ مي‌كنيم.

عوارض جسماني متادون

اعتياد به متادون باعث بروز عوارضي در دراز مدت مي‌شود. مصرف بيش از اندازه‌ي متادون باعث ايجاد خواب‌آلودگي در فرد مي‌شود و در موارد حاد نيز حتي ممكن است شخص به كما برود و فوت كند. اگر متادون با دوز بالا مصرف شود ممكن است باعث ايجاد درد صفراوي در فرد شود. عوارض جسماني مصرف متادون شامل:

_پوسيدگي دندان‌ها و خشكي دهان

_حساسيت‌، برافروختگي و خارش پوستي

_يبوست

_چرب شدن كبد

_رخوت و خستگي

_تعريق و عدم تحمل گرما

_سرگيجه

_انقباض مردمك‌ها و اختلال ديد

_كاهش فشار خون و ضربان قلب

_تهوع و استفراغ

_تشنج و تشديد حملات صرع

_افزايش وزن و ورم صورت

_درد شكمي و سردي بدن

_ضعف تنفسي

عوارض متادون بر عملكرد جنسي و باروري

مصرف متادون باعث كاهش ميل جنسي مي‌شود. در خانم‌ها نيز باعث مي‌شود در زمان مصرف، عادت ماهانه نشوند و به همين دليل بايد از قرص‌هاي پيشگيري از بارداري استفاده كنند زيرا نمي‌توان تشخيص داد كه نبودن عادت ماهانه به دليل مصرف متادون است يا حاملگي. همچنين اعتياد به متادون باعث بروز اختلال نعوظ و انزال در مردان مي‌شود.

متادون ترشح هورمون جنسي را مهار مي‌كند و در نتيجه موجب آسيب به قدرت باروري و عملكرد جنسي فرد مي‌شود. همچنين متادون به صورت مستقيم تاثير منفي بر بيضه‌ها مي‌گذارد و موجب كاهش فعاليت بيضه‌ها مي‌شود. در دوران بارداري نيز استفاده از اين ماده‌ي شبه افيوني نوزادان را در معرض خطر مرگ‌ و مير، سندروم مرگ ناگهاني نوزاد، تولد نوزاد زير وزن طبيعي، تولد نوزاد نارس، زردي و افزايش بيش از حد پلاكت در خون مي‌شود.

عوارض رواني متادون

مصرف متادون علاوه بر عوارض جسماني، در روان فرد نيز تاثير منفي مي‌گذارد. براي اينكه بتوانيد عوارض رواني مصرف متادون را كاهش دهيد و در زمان ترك متادون آن عوارض را  كنترل كنيد، توصيه مي‌شود با مشاور اعتياد صحبت كنيد و از راهنمايي‌هاي او نهايت استفاده را داشته باشيد. عوارض رواني مصرف متادون شامل:

_توهم و سرگشتگي

_اختلالات زمان خواب

_داشتن افكار خودكشي

_عدم اعتماد

_هنجار شكني

_نداشتن ثبات شخصيت

_اختلال حافظه

_كاهش هوشياري

_نوسانات خلقي

_بي‌قراري

_افسردگي

_اختلال حواس

_پرخاشگري

_كاهش انگيزه

_بروز هيجان و احساس نارضايتي

عوارض بعد از ترك متادون

نبايد به صورت ناگهاني و بدون مشورت با پزشك مصرف متادون را قطع كنيد زيرا اين كار باعث بروز عوارضي در جسم و روان شما مي‌شود. اما اگر طبق دستور پزشك خود عمل كنيد، باعث مي‌شود به تدريج و از طريق مواد جايگزين براي ترك اقدام كنيد و ترك تدريجي عوارض كمتري نسبت به ترك ناگهاني دارد.

علائم ترك متادون حدودا ۳ الي ۴ روز بعد از قطع مصرف شروع مي‌شود و در روز ششم به اوج خود مي‌رسد و بعد از ۲ الي ۳ هفته به تدريج علائم آن كاهش پيدا مي كند و فرد به زندگي نرمال خود برمي‌گردد.

اختلال در خواب، هذيان، جنون، هيجان، افسردگي، اختلال در اشتها،‌ اضطراب، بي‌قراري، پرخاشگري، توهم بينايي و شنوايي، پرورش افكار خودكشي، بيش فعالي، احساس درد در معده، احساس سردي يا داغي بيش از اندازه، درد شكمي، تعريق  و اسهال از جمله علائمي هستند كه در زمان ترك بروز پيدا مي‌كنند.

سخن آخر

اين نكته را در نظر داشته باشيد كه هرگز بدون تجويز پزشك از متادون استفاده نكنيد زيرا به دليل عدم مصرف صحيح به آن اعتياد پيدا مي‌كنيد. توصيه مي‌شود با روان‌شناس متخصص در اين زمينه صحبت كنيد تا بتوانيد واكنش مناسبي در اين زمينه داشته باشيد و عوارض رواني مصرف متادون را كاهش دهيد. متادون ماده‌اي است كه براي كودكان سمي مي‌باشد و باعث مرگ آن‌ها مي‌شود به همين دليل بايد از دسترسي كودكان دور باشد.

براي دريافت مشاوره در زمينه ترك متادون مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگيريد. 

منبع: عوارض متادون