نشانه‌هاي ابتلا به اختلال شخصيت اسكيزوتايپال

_اختلال شخصيت اسكيزوتايپال نوعي از اختلالات رواني است كه در آن افراد مبتلا شيوه‌ي عجيبي در تكلم دارند مثلا الگوهاي بي‌قاعده و مبهمي در تكلم دارند و يا به حاشيه‌پردازي‌هاي عجيب و بي‌قفه در طول گفت‌وگوها مي‌پردازند.

_ميل زيادي به انجام فعاليت‌هاي انفرادي دارند. عملكرد نوجوانان مبتلا، در مدرسه كمتر از حد معمول است و معمولا مورد زورگويي و آزار ديگران قرار مي‌گيرند.

_ايده‌هاي مشكوك يا پارنوئيد، حساسيت بيش از حد، و ترديد دائمي درباره‌ي وفاداري و صداقت ديگر آدم‌ها از ديگر ويژگي‌هاي شخصيت اسكيزوتايپال است.

_افراد مبتلا به شخصيت اسكيزوتايپال انزواطلب هستند و به غير از خانواده‌ي خود با كس ديگري ارتباط ندارند.

_معمولا تفاسير نادرستي از واقعيت و رخدادها دارند معتقدند كه وقايع خارجي معاني شخصي خاصي دارند.

_معمولا دچار دگرگوني ادراكي و خطاي ادراكي جسماني مثل درد فانتومي (قطع عضو خيالي) مي‌شوند.

_احساسات آن‌ها تنوع ندارد و داراي واكنش‌هاي احساسي محدود و نامتناسب‌اند.

_آن‌ها معتقدند قدرت‌هاي خاصي مثل تله پاتي و پيشگويي دارند.

_لباس پوشيدن افراد اسكيزوتايپال عجيب و نامتعارف است.

_اضطراب اجتماعي دائمي و بيش ازحد دارند.

تفاوت اختلال شخصيت اسكيزوتايپال با اسكيزوفرني

در بسياري موارد شخصيت اسكيزوتايپال با اسكيزوفرني اشتباه گرفته مي‌شود. اسكيزوفرني اختلال رواني شديدي ست كه در آن ارتباط فرد با واقعيت قطع مي‌شود. افراد اسكيزوتايپال دوره‌هايي از هذيان و توهم را تجربه مي‌كنند اما شدت و زمان آن از نشانه‌هاي مشابه در اسكيزوفرني بسيار كمتر است.

ديگر تفاوت آن است كه افراد اسكيزوتايپال متوجه تفاوت بين عقايد تحريف شده‌ي خود و واقعيت‌ها هستند در صورتي كه افراد مبتلا به اسكيزوفرني در توهمات خود غرق شده و از واقعيت به دورند. با اين وجود در درمان اسكيزوتايپال نيز مانند درمان اسكيزوفرني عمل مي‌كنند.

علت ابتلا به اختلال شخصيت اسكيزوتايپال

علت ابتلا به اين اختلال به طور قطع مشخص نشده و بسياري متخصصان بر نظريه سه عاملي زيستي رواني و اجتماعي در آسيب شناسي اسكيزوتايپال توافق دارند. بر اساس اين نظريه علاوه بر عوامل ژنتيكي و ارثي، شيوه‌ي تعامل فرد با خانواده در كودكي و تربيت والدين بر شكل‌گيري بيماري نقش دارد.

همچنين فاكتورهاي رواني از جمله شخصيت شكل گرفته‌ي فرد در مقابل با محيط زندگي مهارت‌هاي مقابله آموخته‌شده در مواجهه با ترس، مي‌تواند علت بروز اختلال شخصيتي شود. هيچ عاملي به تنهايي زمينه‌ساز اختلال نيست و علت اختلال مجموعه‌اي از عوامل است. همچنين فرد اسكيزوتايپال به احتمال زيادي اين اختلال را به فرزند خود انتقال مي‌دهد.

تشخيص اختلال اسكيزوتايپال

اختلال اسكيزوتايپال اغلب داراي الگوهاي پايدار و طولاني‌مدت است به همين دليل تشخيص بيشتر در بزرگسالي صورت مي‌گيرد. تشخيص اين اختلال در كودكي ممكن نيست چرا كه كودكان و نوجوانان تحت تاثير بلوغ و فرآيند رشد تغييرات شخصيتي زيادي را تجربه مي‌كنند. مگر اينكه علائم اسكيزوتايپال بيش از يك سال در نوجوان استمرار داشته‌باشد.

اختلال اسكيزوتايپال در حدود ۳.۹ درصد شيوع دارد و تشخيص آن توسط روان‌شناس و يا روانپزشك حرفه‌اي صورت مي‌گيرد. اين اختلال هيچ گونه آزمايش و تست ژنتيكي براي شناسايي ندارد. براي تشخيص و درمان اين اختلال مي‌توانيد از خدمات مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران استفاده كنيد.

درمان اختلال اسكيزوتايپال

در مرحله‌ي اول، درمان اين اختلال بايد بدون تمسخر و تحقير باورهاي خرافي مراجع صورت بگيرد. اگر درمانگر به تمسخر باورها بپردازد و آن‌ها را زير سوال ببرد بيمار دچار حالت تدافعي مي‌شود و درمان را قطع مي‌كند. درمان اين اختلال نيازمند روان درماني طولاني مدت با درمانگري اموزش ديده و متخصص است.

در ارتباط اوليه درمانگر بايد فضايي گرم و مراجع محور فراهم كند. در اختلال اسكيزوتايپال فرد از هرگونه ارتباط نزديك دوري مي كند و اضطراب زيادي در روابط اجتماعي دارد. در اين شرايط درمانگر سعي مي‌كند تا مهارت هاي اجتماعي و ديگر مهارت هاي لازمه روابط و تعاملات را به مراجع آموزش دهد. درمان هاي گروهي نيز مي توانند بسيار مفيد باشند.

دارو درماني در بسياري موارد موثر است و علائم اختلال را كاهش مي‌دهد. اما اغلب دارودرماني براي موارد حاد مورد استفاده قرار مي‌گيرد. بيشتر در مواردي كه فرد توانايي مقاومت در مقابل استرس‌هاي شديد را ندارد داروهاي آنتي سايكوز تجويز مي‌شوند. اختلال شخصيت اسكيزوتايپال علل مختلف دارد به همين دليل در درمان آن نيز بايد از ديدگاه‌هاي چند وجهي و مختلف رفتاردرماني روان درماني روانشناختي‌ و…  استفاده شود.

براي دريافت مشاوره در زمينه شخصيت اسكيزوتايپال مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگيريد. 

منبع: شخصيت اسكيزوتايپال