ترس از پرنده يعني چه؟

ترس از پرنده نوعي اختلال فوبياي خاص است كه در آن فرد به دنبال هرگونه ارتباطي با پرنده، دچار وحشت بسياري مي‌شود. ارتباط با پرنده، مي‌تواند از شنيدن كلمه پرنده تا تماس با دسته‌اي از پرنده‌ها را شامل شود. نكته‌اي كه درمورد انواع فوبيا و ترس‌ها وجود دارد اين است كه فرد مي‌داند ترسش غيرمنطقي است، بااين‌حال در هنگام مواجهه با موضوع ترس، نمي‌تواند منطقي عمل كند. واكنش‌هاي فيزيولوژيك ترس، به‌سرعت شروع ‌شده و فرد را همراه خود مي‌كند.

براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه اختلال فوبياي خاص كليك كنيد.

چرا بايد به ترس از پرنده‌ توجه كرد؟

شايد در وهله اول، ترس از پرندگان مسئله چندان بااهميتي به نظر نرسد بااين‌حال تعميم يافتن اين ترس‌ها مي‌تواند مشكلات بسياري را براي فرد ايجاد كند. تعميم يافتن به اين معناست كه فرد در ابتدا، صرفاً با ديدن پرنده‌ها مي‌ترسد. به‌تدريج با تماشاي پرنده‌ها در تلويزيون نيز، فرد احساس ترس مي‌كند. اين حالت تا جايي ادامه پيدا مي‌كند كه فرد حتي از خواندن كلمه پرنده نيز دچار ترس مي‌شود. تعميم يافتن فوبي، مي‌تواند حتي مسائلي كه ارتباط نزديكي با پرندگان دارند را نيز شامل بشود. براي مثال ديدن يك پر، همان احساسي را در فرد ايجاد كند كه ديدن پرندگان ايجاد مي‌كرده است.

افراد ممكن است براي جلوگيري از ايجاد احساس ترس، به‌تدريج رفتارهاي خود را محدود كنند. آن‌ها ممكن است يك قرار دوستانه در پارك را به دليل احتمال حضور پرنده‌ها كنسل كنند. درنتيجه به علت پيشرونده بودن ترس از پرنده، بايد به درمان آن‌ها توجه كرد.

احتمال اختصاصي بودن ترس از پرنده‌

ترس از پرنده، مي‌تواند در برخي از بيماران، بسيار اختصاصي باشد. براي مثال آن‌ها ممكن است به‌جاي اينكه از انواع پرنده‌ها بترسند، فقط از كبوترها بترسند. حتي در ميان كبوتران نيز، ممكن است فرد صرفاً از كبوترهاي سفيد بترسد.

حالت ديگري از اختصاصي بودن فوبيا اين است كه فرد، تنها در يك حالت خاص از پرنده‌ها مي‌ترسد. براي مثال پرواز پرنده‌ها، ترس را در وي ايجاد مي‌كند اما ديدن پرنده در حالتي كه خوابيده خير.

نشانه‌هاي ترس از پرنده

اين افراد در صورت مواجهه با پرندگان دچار ترس و وحشت بسياري مي‌شوند. ترس آن‌ها به‌اندازه‌اي است كه تلاش مي‌كنند از محيط فرار كنند. اين وضعيت مي‌بايست براي حداقل 6 ماه ادامه پيدا كند.

يكي از نكات مهم در زمينه تشخيص فوبيا، توجه به نشانه‌ها در كودكان است. ممكن است اضطراب در كودكان به‌صورت بي‌قراري و يا گريه نشان داده شود. درنتيجه اگر شما والدين فرزندي هستيد كه در مواجهه با پرندگان به گريه مي‌افتد و يا هرگونه بي‌قراري ديگري را نشان مي‌دهد، بهتر است با يك متخصص كودكان مشورت كنيد.

اگرچه واكنش‌هايي نظير بالا رفتن ضربان قلب، احساس لرزش در پاها، تنگي نفس، خشكي دهان و نشانه‌هايي از اين‌ دست، شايع‌ترين پاسخ‌هاي اضطرابي در فوبياها هستند؛ بااين‌حال واكنش ترس در هر فرد مي‌تواند منحصربه‌فرد و متفاوت از ديگران باشد.

براي آگاهي بيشتر در زمينه فوبيا و ترس كليك كنيد.

دلايل ايجادترس از پرنده

تجربه ناگوار

يك تجربه تلخ از مواجهه با پرنده، مي‌تواند باعث شروع ترس از پرنده‌ها باشد. براي مثال حمله يك پرنده مي‌تواند باعث شروع يك فوبيا شود. يكي از نكاتي كه بايد به آن توجه داشت، اين است كه خاطره بد، الزاماً ارتباط مستقيم با پرنده ندارد. پرنده مي‌تواند صرفاً يك عنصر حاضر در خاطره بد باشد. براي مثال در يك فرد، پرواز دسته‌اي كلاغ و به دنبال آن وقوع زمين‌لرزه، باعث شده بود تا فرد نسبت به كلاغ‌ها دچار ترس و وحشت بشود.

مشاهده يك صحنه ناگوار از دلايل ترس از پرنده

گاهي اوقات فرد، در يك تجربه ناگوار با پرنده درگير نبوده است؛ اما اين صحنه را در تلويزيون ديده و يا شاهد چنين تجربه‌اي براي ديگران بوده است.

دريافت اطلاعات

اطلاع يافتن از اخباري راجع به خطرناك بودن پرنده‌ها به‌صورت مطالعه كتاب و يا تماشاي يك مستند مي‌تواند باعث ايجاد ترس از پرنده شده باشد.

آمادگي ژنتيكي

برخي از افراد، به لحاظ سيستم فيزيولوژي آمادگي بيشتري براي واكنش نشان دادن به مسائل دارند. اين افراد در صورت مواجهه با موضوعات مختلف با شدت بيشتري واكنش نشان مي‌دهند.

درمان ترس از پرنده

با وجود اينكه فوبيا، يكي از شايع‌ترين اختلالات هستند، اما به‌خوبي به درمان پاسخ مي‌دهند. فرضيه اصلي در درمان تمامي فوبيا اين است كه افراد مبتلا به آن، فكر مي‌كنند قرار است اتفاق ناگواري براي‌شان بيفتد. براي مثال آن‌ها تصور مي‌كنند كه پرنده، به چشمشان نوك خواهد زد و يا مبتلا به يك بيماري است. از طرفي آن‌ها معمولاً براي جلوگيري از واكنش‌هاي اضطراب و ترسشان از مواجهه با پرنده‌ها دوري مي‌كنند. اين مسئله باعث مي‌شود تا آن‌ها هرگز فرصتي براي آزمودن اين تصور كه پرنده به آن‌ها آسيب مي‌زند، پيدا نكنند. در نتيجه در جلسات درمان مي‌بايست آن‌ها را در مواجهه با موضوع ترسشان قرار داد و در اين شرايط نگاه داشت تا جايي كه به اين باور برسند، قرار نيست اتفاق ناگواري پيش آيد. روش‌هاي مواجهه با موضوع ترس شامل انواع زير است.

براي آشنايي بيشتر در زمينه درمان فوبيا كليك كنيد.

حساسيت‌زدايي منظم

در اين روش، تكنيك‌هاي آرام‌سازي مانند ريلكسيشن به فرد آموزش داده مي‌شود. پس‌ از اينكه فرد ياد گرفت تا از طريق روش‌هاي آرام‌سازي اضطرابش را كنترل كند، با كمك درمانگر، يك سلسله‌مراتب از موضوعاتي كه باعث ترس او مي‌شود، تهيه مي‌گردد. سپس فرد در مواجهه با شرايطي قرار مي‌گيرد كه كمترين ميزان اضطراب را در وي ايجاد مي‌كرده و تلاش مي‌شود تا با استفاده از تكنيك‌هايي كه ياد گرفته، خود را آرام نگه دارد. پس از حل موفقيت‌آميز هر مرحله، درمانگر و بيمار، به سراغ موضوع بعدي در فهرست مي‌روند.

يادگيري مشاهده‌اي براي درمان ترس از پرنده

يكي از نكاتي كه مي‌تواند به افراد كمك‌كننده باشد، مشاهده فردي است كه بدون ترس با موضوع ترس آن‌ها روبه‌روشده و هيچ آسيبي نمي‌بيند. سپس از وي خواسته مي‌شود تا رفتارهاي الگو را تقليد كند. اين روش غالبا در كنار حساسيت‌زدايي استفاده مي‌شود و به‌تنهايي به كار نمي‌رود.

غرقه سازي

تفاوت غرقه سازي با حساسيت‌زدايي در شدت آن است. در اين روش به‌جاي مواجهه تدريجي، فرد را براي مدتي در معرض موضوعي كه از آن مي‌ترسد، قرار مي‌دهند.

واقعيت مجازي

استفاده از تكنولوژي واقعيت مجازي، مورد توجه درمانگران فوبيا قرار گرفته است. در اين شرايط، فرد احساس مي‌كند كه در مواجهه با موضوع ترسش قرارگرفته است؛ اما از طرفي به استفاده از واقعيت مجازي و حضور درمانگر آگاه است. اين حالت در بيماراني كه ترس شديدي را تجربه مي‌كنند، كمك مي‌كند.

دارودرماني براي ترس از پرنده

داروهاي ضد اضطراب، مي‌تواند اضطراب فرد را كاهش داده و درنتيجه باعث عدم بروز واكنش ترس بشوند. بااين‌حال تأثير آن‌ها يك تأثير موقت بوده و اثر درماني ندارد. براي مثال اگر شما دچار ترس از پرنده هستيد و مي‌خواهيد فرزندتان را به باغ‌وحش ببريد. مي‌توانيد با استفاده از داروهاي ضد اضطراب، روزتان را با خيال راحت‌تري بگذرانيد؛ اما با استفاده از اين داروها نمي‌توانيد ترس از پرنده را درمان كنيد. روانشناسان معتقدند براي اينكه درمان ترس از پرنده، موفق باشد، مي‌بايست در جريان مواجهه، ميزاني از ترس در فرد تجربه شود. به همين خاطر استفاده همزمان از دارو و درمان روانشناسي، باعث اختلال در فرايند درمان خواهد شد.

براي شناخت بيشتر در زمينه داروهاي ضد اضطراب كليك كنيد.

سوالات متداول

چرا توجه به ترس از پرنده مهم است؟

فرد براي جلوگيري از ترسي كه دارد، به‌تدريج زندگي خود را محدود مي‌كند و با توجه به‌پيش رونده بودن اين محدوديت، مشكلات بسياري براي وي پيش خواهد آمد.

آيا براي درمان ترس از پرنده مي‌توان از دارو استفاده كرد؟

خير. داروها صرفاً مي‌توانند اضطراب فرد را در حين مواجهه با موضوع كاهش دهند اما نمي‌توانند فوبي را از بين ببرند.

منبع: ترس از پرنده