اختلال شخصيت اجتنابي چيست؟

همه‌ي انسان‌ها لحظات نا اميدكننده‌اي را در زندگي خود تجربه مي‌كنند به نحوي كه ترجيح مي‌دهند به جاي رويارويي با مشكلات از آن‌ها اجتناب كنند و كناره بگيرند. اما شخصيتي با اين ويژگي وجود دارد كه آن را شخصيت اجتنابي ناميده‌اند. اين اختلال در دسته‌ي اختلالات رواني است و افراد مبتلا به نحوي خجالتي هستند كه نمي‌توانند در فعاليت‌هاي اجتماعي و حتي فردي شركت كنند. همينطور عزت نفس بسيار پاييني دارند. اجتناب از مجموعه گسترده‌اي از وضعيت‌ها! اين افراد ترسي غيرمنطقي و افراطي از تحقير شدن دارند. هميشه باور دارند كه به خاطر بي‌كفايتي از جانب ديگران طرد مي‌شوند.

نشانه‌هاي اختلال شخصيت اجتنابي

1.جا ماندن از كار و تحصيل

اضطراب و ترس از تحقير و طرد شدن باعث مي‌شود فرد از مدرسه رفتن اجتناب كند. زماني كه از آن‌ها خواسته مي‌شود تا در جلسه‌اي شركت كنند يا جايي كه مجبور به صحبت در جمع باشند استرس شديدي مي‌گيرند و قرار گرفتن در جمع براي آن‌ها غير قابل تحمل است. اين به معني آن نيست كه اين افراد تنبل هستند بلكه بيماري آن‌ها را تحت كنترل گرفته.

2.ارتباط با ديگران براي فرد اجتنابي سخت است

عزت نفس پايين در شخصيت اجتنابي باعث مي‌شود تا در روابط نزديك هم احساس امنيت نداشته‌باشند. اين افراد ممكن است با يك نفر روابط صميمي و رومانتيك داشته باشند اما با ديگران هيچ وقت احساس راحتي كامل نمي‌كنند. افراد مبتلا به اختلال شخصيت اجتنابي مدام از دوست يا شريك عاطفي خود گريزان‌اند. خود كم بيني باعث مي‌شود مدام به اين فكر بيوفتند كه آيا لياقت بودن در كنار شخص موردنظر خود را دارند يا نه.

3.ترس از عدم محبوبيت

فرد اجتنابي با هر كسي كه برخورد مي‌كند اين فرض برايش به وجود مي‌آيد كه طرف مقابل از او خوشش نمي‌آيد به همين دليل از هر وضعيتي كه احتمال مي‌دهد دوست داشته نشود اجتناب مي‌كند. علاوه‌براين از نظرات و صحبت‌هاي عادي برداشت منفي مي‌كند و آن‌ها را بر ضد خود تعبير مي‌كند.

4.نفرت از خود

افرادي كه شخصيت اجتنابي دارند از خود متنفراند خود را بي ارزش مي‌پندارند و عزت نفس پاييني دارند. هميشه خود را پايين‌تر از ديگران مي‌دانند. مطمئن هستند كه مهارت برقراري ارتباط اجتماعي با ديگران را ندارند به همين دليل از ارتباط گرفتن با آدم‌هاي جديد اجتناب مي‌كنند.

اختلالات همراه با اختلال شخصيت اجتنابي

فردي كه مبتلا به احتلال شخصيتي اجتنابي باشد انزوا، ترس از ارتباط و تحقر شدن او را به سمت اختلالات و مشكلات ديگري از جمله سوء مصرف مواد، اختلال افسردگي، اضطراب اجتماعي، اختلال شخصيت مرزي، و اختلال شخصيت وابسته مي‌كشاند.

ارتباط و ازدواج با فرد اجتنابي

توجه داشته باشيد كه اگر با فردي اجتنابي ارتباط داريد هرچقدر به او محبت كنيد كافي نيست‌. هيچ وقت نمي‌تواند جواب محبت‌هاي شما را بدهد؛ چرا كه اصلا مهارت ابراز علاقه ندارد. علاقه‌اي به شركت در ميهماني ندارد و اگر مجبور شود هم در گوشه‌اي تنها و به دور از جمعيت مي‌نشيند چرا كه ترس شديدي از تحقير شدن دارد. اگر فردي اجتماعي و معاشرتي هستيد زندگي در كنار چنين فردي بسيار برايتان دشوار مي‌شود.

شخصيت اجتنابي به دليل ترس شديدي كه از اجتماع دارد هيچ‌وقت نمي‌تواند در شغل خود پيشرفت كند و چه بسا اصلا نتواند شغلي براي خود دست و پا كند. به خاطر همين هميشه مسئوليت‌هاي زندگي بر دوش شما خواهد بود. هيچ وقت شروع كننده‌ي رابطه‌ي جنسي نيست. اين موارد را درنظر بگيريد و بعد تصميم بگيريد. با اميد تغيير همسرتان با او ازدواج نكنيد. افراد اجتنابي با دشواري فراواني به مشاور و پزشك مراجعه مي‌كنند علاوه بر اين شخصيت اجتنابي هرگز به طور كامل درمان نمي‌شود.

درمان اختلال شخصيت اجتنابي

اگر جزو آن دسته افراد اجتنابي هستيد كه اختلال شخصيت خود را قبول كرده و قصد داريد تا از اين ترس و كمبود عزت نفس رها شويد، ما به شما مي‌گوييم كه نصف راه را رفته‌ايد و مي‌توانيد مشكل خود را تا حد زيادي برطرف كنيد. در ابتدا بايد بگوييم كه شيوع اين اختلال بسيار كم است و سريعا با مشاهده‌ي رفتار خجالتي، اضطراب و ترس از اجتماع به خود برچسب اجتنابي نزنيد تشخيص اين اختلال تنها بر عهده‌ي روانشناس و طي جلسات مشاوره است.

اختلال شخصيت اجتنابي: روان درماني

در اين نوع درمان مشاور روانشناس ابتدا اعتماد بيمار را جلب مي‌كند. مشاور سعي مي‌كند تا ترس‌ها و اضطراب طرد شدگي شخص اجتنابي را با او مواجه كند و به او كمك مي‌كند تا در برابر مسخره شدن موضع پذيرا داشته‌باشد. در روان درماني به فرد كمك مي‌شود تا تصور بي ارزشي و تحقير شدن را در ذهن خود از بين ببرد. اين كار بيشتر از طريق تغيير باورها و طي جلسات مداوم انجام مي‌شود.

علاوه براين مهارت هاي اجتماعي گام به گام به فرد آموزش داده‌ مي‌شود. گروه درماني از ديگر روش‌هايي است كه فرد طي آن متوجه مي‌شود حساسيت‌هاي او چه تاثيري بر زندگي خود و اطرافيانش دارد. براي درمان اين اختلال مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران در ارتباط باشيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه اختلال شخصيت اجتنابي مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگيريد. 

منبع: اختلال شخصيت اجتنابي