علائم استرس | اضطراب چيست؟

اضطراب احساس نامطلوبي است كه منبع آن نامشخص است. اضطراب شامل احساس درماندگي، عدم اطمينان و برانگيخته شدن بدن مي‌باشد. وقتي كه فرد در موقعيتي استرس زا قرار مي‌گيرد كه با آسيب‌هايي براي او همراه است، باعث ايجاد اضطراب در او مي‌شود. اضطراب در تمام افراد وجود دارد و مقدار كمي از آن طبيعي مي‌باشد. اما اگر علائم اضطراب شديد شود و به صورت مداوم فرد را آزار دهد، غير طبيعي مي‌شود و به عنوان يك اختلال در نظر گرفته مي‌شود. بررسي‌ها نشان داده كه اضطراب در برخي‌ها مانند افراد كم درآمد و افراد سالخورده بيشتر از بقيه افراد مشاهده مي‌شود.

علائم استرس | تفاوت اضطراب و استرس

استرس و اضطراب معمولا در يك معنا به كار برده مي‌شوند در حالي كه از نظر علمي با هم تفاوت دارند. استرس يك پاسخ طبيعي فيزيولوژيك است و باعث مي‌شود كه بدن براي مقابله با خطر و يا فرار كردن آماده شود. استرس يك واكنش دفاعي براي زنده ماندن است. اما اضطراب يك حس دروني است كه در بسياري از مواقع، هيچ علت واقعي و مشخصي براي آن  وجود ندارد. زماني كه خطر از بين برود، استرس نيز كاهش مي‌يابد. اگر علائم استرس از بين نرود، به اختلال اضطرابي تبديل مي‌شود و علائم اضطراب به ميزان شديدي بروز پيدا مي‌كند.

علائم استرس | دلايل بروز استرس چيست ؟

براي درك بهتر علائم اضطراب لازم است تا ابتدا عوامل مؤثر در اضطراب را بشناسيد؛ بروز اضطراب در افراد دلايل متعددي دارد كه برخي از آن‌ها به شرح زير مي‌باشد:

1. عوامل زيستي و جسمي

در افرادي كه اضطراب دارند و علائم اضطراب در آن‌ها بالا است، ميزان ترشح بعضي از هورمون‌ها غيرعادي است. بنابراين هرچيزي كه باعث اختلال در سيستم هورموني شود، براي بدن خطر به حساب مي‌آيد. بارداري، كم‌كاري و پركاري تيروئيد، قند خون، بيماري هاي قلبي، ريوي و غيره از اين عوامل هستند.

2. عوامل محيطي و اجتماعي

بيشترين سهم از دلايل بروز علائم استرس به عوامل محيطي تعلق مي‌گيرد. عوامل محيطي مانند مشكلات خانوادگي، احساس جدايي و طرد شدگي و غيره از عواملي هستند كه مي‌توانند باعث بروز علائم اضطراب در افراد شوند. هم چنين تغييرات ناگهاني محيطي و اجتماعي مانند بيماري، زلزله، مرگ نزديكان و غيره از عوامل موثر در بروز اضطراب هستند.

3. عوامل ژنتيكي و ارثي

ژنتيك يكي از مهم ترين عوامل بروز علائم اضطراب است و احتمال اضطراب در افرادي كه والدين  مضطرب دارند، بسيار بالا است. لازم به ذكر است كه الگو گرفتن از والدين و مشاهده كارهاي آن ها در بروز اضطراب فرزندان نقش بسيار مهمي دارد ولي تحقيقات بر روي دو قلوهايي كه جدا از هم زندگي مي‌كنند، نشان داده است كه ژنتيك در بروز اضطراب بسيار مهم است. تحقيقات نشان داده است كه عوامل ژنتيكي در برخي از انواع اضطراب مانند اختلال هراس و ترس از مكان هاي باز نقش زيادي دارد.

4. مصرف مواد مخدر و بروز علائم استرس

اعتياد به مواد مخدر و دارو هاي روان گردان باعث بروز علائم استرس در افراد مي‌شود و هم چنين اضطراب موجود را تشديد مي‌كند.

نشانه‌ها و علائم استرس

برخي از مهم‌تريم علائم استرس به شرح زير مي‌باشند:

• احساس ناراحتي
• بي قراري
• تحريك پذيري
• نگراني بيش از حد
• ترس دائم از وقوع اتفاقي بد
• عدم تمركز
• فراموشي
• خشكي دهان
• مشكلات بلع
• تكلم سريع و آشفته
• خشونت در صدا
• رفتارهاي عصبي مانند تكان دادن پا
• لرزش و پرش عضلات
• گرفتگي عضلات
• ناتواني جنسي
• تكرر ادرار
• احساس گرفتگي گلو و سينه
• تنگي نفس
• افزايش ضربان قلب
• سرگيجه و سر درد
• عرق سرد و دستان عرق كرده
• خستگي بيش از حد
• ناتواني در تصميم گيري
• مشكلات خواب و كابوس ديدن
• دردهايي مثل كمر درد
• تهوع
• اسهال
• كاهش وزن
• خواب آلودگي
• احساس گيجي
• مشكل در روابط اجتماعي از علائم اضطراب هستند.

علائم استرس در كودكان و نوجوانان

تشخيص اضطراب در كودكان و نوجوانان بسيار مهم است چرا كه شخصيت آن‌ها در اين دوره شكل مي‌گيرد. اكثر كودكان در هنگام قرار گرفتن در شرايط جديد و ناآشنا، دچار اضطراب مي‌شوند. و واكنش‌هايي مانند لكنت زبان، جويدن ناخن، آويزان شدن از پدر و مادر و غيره از خود نشان مي‌دهند.

در بسياري از مواقع، كودكان دبستاني به دليل ترس از مدرسه و داشتن اضطراب، دچار دل درد و حالت تهوع مي‌شوند كه مي‌تواند از علائم اضطراب باشد. والدين وظيفه دارند كه با آرامش با او برخورد كنند و اعتماد به نفس مواجه با شرايط جديد را به او بدهند. تشويق والدين براي غلبه كودكان بر اضطراب بسيار مهم است و باعث كاهش اضطراب در كودكان مي‌شود. از اضطراب شايع كودكان مي‌توان به ترس از مدرسه، اضطراب اجتماعي و اضطراب جدايي اشاره كرد.

استرس در نوجوانان

نوجوانان وارد مرحله جديدي از زندگي شان مي‌شوند و به دلايل متعددي علائم اضطراب را تجربه مي‌كنند. از دلايل شايع بروز علائم استرس در نوجوانان مي‌توان به اضطراب ناشي از پذيرفته نشدن از جانب هم سالان، اضطراب به دليل مستقل شدن و اضطراب ناشي از تغييرات جسمي اشاره كرد. والدين بايد نوجوان را از تغييرات مربوط به اين دوره آگاه كنند و راه‌هاي صحيح برقراري ارتباط و مستقل شدن را به آن‌ها بياموزند.

براي درمان اضطراب و استرس خود مي‌توانيد از راهنمايي‌هاي تخصصي مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران بهره‌مند شويد.

براي دريافت مشاوره در زمينه علائم استرس مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگيريد. 

منبع: علائم استرس