نخستين دندان‌ها

جوانه‌هاي دنداني نوزاد شما، در زمان بارداري و در حين رشد جنين ايجاد شده است. با اين حال پس از تولد مي‌بايست يك مدت مشخص بگذرد تا جوانه‌ها، تبديل به دندان شيري فرزند شما بشوند. به طور ميانگين بين چهار تا شش ماهگي نخستين دندان نوزاد، قابل مشاهده خواهد بود. اولين دندان‌ها در عموم كودكان، دندان‌هاي رديف پايين هستند و در غالب كودكان نخستين دندان، دندان نيش پاييني است.

اگرچه درآمدن دندان‌هاي نوزاد، دردناك نيست اما خارش بسياري را به همراه دارد. اين خارش به ويژه در هنگام بيرون آمدن دندان‌هاي آسياب بيشتر مي‌شود. دندان‌هاي آسياب برخلاف دندان‌هاي جلويي، تيز نيستند و به راحتي نمي‌توانند از لثه بيرون بيايند. علاوه بر تيز نبودن، آن‌ها سطح بزرگ‌تري دارند. به همين خاطر نوزادان در هنگام درآمدن دندان‌هاي آسياب، ناراحتي بيشتري را تحمل كرده و بي قرارتر مي‌شوند.

براي اطلاع بيشتر در زمينه دوران نوزادي كليك كنيد.

علائم دندان درآوردن نوزاد

از علائم دندان درآوردن نوزاد مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

1. التهاب لثه

يكي از قطعي‌ترين نشانه‌هاي دندان درآوردن اين است كه لثه ملتهب و قرمز شده و در ناحيه‌اي كه قرار است دندان دربيايد، گاهي وقت‌ها يك دانه آبدار و كوچك ديده مي‌شود. علاوه بر تورم لثه‌ها، به دليل احساس نامطلوبي كه نوزاد در منطقه دندان‌هاي آسياب تجربه مي‌كند، ماليدن گوش و گونه از علائم شايعي هستند كه ديده مي‌شوند.

2. بي‌قراري از علائم دندان درآوردن نوزاد

تحمل اين شرايط براي نوزاد سخت بوده و آن‌ها را كلافه مي‌كند. به همين خاطر در ايام دندان درآوردن، نوزادان معمولا بي قرار شده و با كلافگي نسبت به مسائل مختلف برخورد مي‌كنند. همچنين احساس خارش و التهاب، به ويژه شب‌ها افزايش پيدا مي‌كند. به همين دليل ممكن است نوزادان نتوانند خواب راحتي داشته باشند و الگوي خواب آن‌ها بهم بريزد.

3. وارد كردن اشيا خارجي به دهان

احساس خارش بيش از حدي كه نوزاد تجربه مي‌كند، در بسياري از مواقع باعث مي‌شود كه انگشت يا هرچيزي كه در اطرافشان وجود دارد را در دهانشان فرو كنند. همچنين بسياري از مواقع ديده شده كه آن‌ها لثه‌هايشان را روي هم مي‌سايند.

4. بيرون ريختن بزاق

يكي ديگر از نشانه‌هاي دندان درآوردن نوزاد، بيرون ريختن آب دهان است. اين حالت با توجه به اينكه نوزاد هرچيزي را در دهانش مي‌كند، مي‌تواند تشديد شود.

5. تغيير در الگوي تغذيه از علائم دندان درآوردن نوزاد

به هم ريختن الگوي تغذيه نوزاد و امتناع از خوردن غذاهاي مختلف، به دليل حس ناخوشايندي كه درون دهانش احساس مي‌كند نيز يكي از نشانه‌هاي اين دوران است.

آيا دندان درآوردن نوزاد با علائمي نظير تب ارتباط دارد؟

يك باور اشتباه در زمينه نشانه‌هاي دندان درآوردن در نوزاد، بروز تب و يا ايجاد اسهال در آن‌ها است. علم پزشكي تا امروز، ارتباطي بين اين دو مشكل با دندان درآوردن نوزاد پيدا نكرده است اما مي‌توان به يك همزماني در اين شرايط اشاره كرد.

روزهايي كه كودك در حال دندان درآوردن است، به لحاظ زماني مصادف با ايامي است كه بدن كودك به تدريج درحال ايجاد عناصر ايمني بوده و وابستگي به دريافت ايمني از طريق شير مادر رو به كاهش است. به همين دليل ممكن است اين تغييرات پيش آمده باعث تب كردن نوزاد شود.

گاهي ممكن است به دليل خارش دهان، كودك شي آلوده‌اي را وارد دهانش كرده و به همين خاطر، عفونت و به دنبال آن تب ايجاد شده باشد. بروز اسهال در كودكان نيز مي‌تواند به همين دليل ايجاد گردد. با اين حال توصيه مي‌شود، در صورت مشاهده تب و يا اسهال در كودكتان، حتما با يك پزشك مشورت كنيد.

راهكارهايي براي كاهش درد و خارش هنگام دندان درآوردن نوزاد

براي كاهش درد نوزاد مي‌توانيد از راهكارهاي زير استفاده كنيد:

1. سرد نگه داشتن محيط دهان

يك پارچه خنك، همراه با چند تكه يخ بر روي لثه كودك قرار بدهيد. مي‌توانيد از حلقه‌هاي دنداني نيز استفاده كنيد. در اين صورت حلقه را داخل يخچال قرار دهيد تا خنك باشد.

2. ماساژ لثه‌ها

لثه‌هاي كودك به ويژه در نقاطي كه قرار است دندان دربيايد را با سرانگشتتان به آرامي، فشار دهيد.

3. استفاده از غذاهاي مناسب

غذاهاي سردي نظير پوره ميوه‌ها و يا ماست، به كودكتان كمك مي‌كند تا درد كمتري احساس كند.

4. استفاده از مسكن‌ها

براي استفاده از مسكن حتما با پزشك مشورت كنيد. در صورت توصيه پزشك، مسكن‌ها به ويژه استامينوفن ساده، مي‌تواند به كودك در تحمل اين وضعيت كمك كند.

دندان درآوردن زود هنگام يا ديرهنگام نوزاد

كودكان ممكن است زودتر از زمان معمول دندان درآورند، حتي ممكن است يك كودك با دندان متولد شود. اين شرايط كاملا طبيعي بوده و جايي براي نگراني ندارد. با اين حال مي‌بايست به اين دندان‌ها توجه كافي داشته باشيد. اين دندان‌ها همان دندان شيري هستند كه تا هنگام درآمدن دندان‌هاي اصلي، مي‌بايست از آن‌ها مراقبت كنيد.

اگر از زمان معمول دندان درآوردن گذشته و فرزندتان دنداني درنياورده و يا نشانه‌ها و درد دندان درآوردن وجود دارد اما نمي‌بينيد كه دنداني از لثه بيرون بيايد، براي بررسي علل از يك پزشك كمك بگيريد. همچنين مشاوره كودك نيز مي‌تواند به شما در اين زمينه كمك كننده باشد.

سوالات متداول

1. در چه سني كودك دندان در مي‌آورد؟

به طور ميانگين بين 4 تا 6 ماهگي، كودكان دندان در مي‌آورند اما اين زمان ممكن است در كودك شما كمي متفاوت باشد.

2. براي كاهش درد دندان درآوردن نوزاد چه مي‌توان كرد؟

ماساژ دادن لثه كودك، استفاده از حلقه دنداني خنك، تهيه غذاهاي خنك و استفاده از مسكن‌ها مي‌تواند كمك كننده باشد. جهت كسب اطلاعات بيشتر در اين زمينه مي‌توانيد از خدمات مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران بهره‌مند شويد.

منبع: دندان درآوردن نوزاد