اضطراب چيست؟

اضطراب يك احساس ناخوشايند با منشأ ناشناخته است كه به فرد دست مي‌دهد و شامل عدم اطمينان، درماندگي و برانگيختگي فيزيولوژي است. وقتي كه فرد در موقعيتي قرار مي‌گيرد كه قبلا براي او استرس زا بوده است و طي آن به فرد آسيب رسيده‌ است، باعث ايجاد اضطراب در او مي‌شود. همهٔ انسان‌ها در زندگي خود دچار اضطراب مي‌شوند، ولي اضطراب مزمن و شديد، غيرعادي و مشكل‌ساز است و تبديل به نوعي از اختلالات رواني مي‌شود.

درمان اضطراب

در صورتي كه اضطراب حالت مرضي پيدا كند، مراجعه به پزشك ضروري است. موثر ترين درمان بيماران دچار اختلال اضطراب، احتمالا تركيبي از انواع درمان ها است كه به شرح زير مي‌باشند:

درمان شناختي-رفتاري (CBT)

CBT يكي از پركاربرد ترين و موثر ترين روش هاي درمان اضطراب است. اين روش درماني براي تراپي اختلال پانيك، انواع فوبيا، اختلال اضطراب اجتماعي و اختلال اضطراب فراگير بسيار موثر است. درمان شناختي رفتاري به بررسي تاثير افكار منفي بر اضطراب و چگونگي رفتار در شرايط مختلف كه باعث اضطراب مي‌شوند، مي‌پردازد.

پس از بررسي اين عوامل و شناسايي افكار و رفتار منفي، آن ها با افكار واقع بينانه جايگزين مي‌شوند. اين روش درماني علاوه بر كمك متخصص، نيازمند تمرين و تكرار مدوام نيز مي‌باشد. چرا كه افكار منفي بخشي از زندگي انسان است و غلبه و جايگزيني آن ها به تمرين و زمان نياز دارد.

مواجه درماني

اضطراب يك احساس ناخوشايند و است و طبيعتا انسان از مواجه با آن فرار مي‌كند. مثلا كسي كه ترس از ارتفاع دارد، ساعت ها مسير خود را دور مي‌كند تا از روي پل عبور نكند يا كسي كه جمع هراسي دارد در مراسم ازدواج خواهرش شركت نمي‌كند. اما فرار، راه غلبه بر آن ترس را فراهم نمي‌كند و باعث مي‌شود كه ترس قوي تر از قبل شود.

مواجه درماني، افراد را با ترس شان مواجه مي‌كند و بر اين اصل استوار است كه مواجه مكرر با عامل ترس باعث كنترل و غلبه بر آن مي‌شود. مواجه درماني بر اساس تشخيص پزشك به دو صورت مواجه تدريجي و يا ناگهاني صورت مي‌گيرد.

روان تحليلي

در اين روش فرض بر اين است كه اضطراب، ناشي از تعارضات ناهشياري مي‌باشد كه در دوران كودكي شكل گرفته اند. در روش روان تحليلي با تحليل احساسات و افكار فرد، به تدريج او را نسبت به ريشه مشكلات و احساساتش و تعارض هايي كه موجب مشكلات كنوني شده آگاه مي كنند.

فرد با بينش پيدا كردن نسبت ريشه هاي عميق استرس و اضطراب به تدريج ياد مي گيرد تعارضات عميق را حل و فصل كند و مشكلات هيجاني را بهبود ببخشد. درمان هاي تحليلي معمولا زمانبر هستند اما عميقا بر روي مشكلات فرد كار مي كنند و اثري پايدار دارند.

دارو درماني

براي درمان اضطراب، از چند گروه دارو هاي ضد اضطراب استفاده مي‌شود كه ميزان مصرف آن توسط پزشك تجويز مي‌شود. اين داروها عبارت اند از:

_بنزوديازپين ها: آلپرازولام، كلروديازپوكسايد، ديازپام، لورازپام

_داروهاي موثر بر بازجذب سروتونين: سيتالوپرام، فلوكستين، پاروكستين، سرترالين

_بتابلوكرها: پروپرانولول، متوپرولل، نادلول،پيندلول، بوسپيرون

درمان دارويي معمولا دراز مدت است و در برخي شرايط مصرف آن بايد مادام العمر باشد. داروها معمولا وابستگي ايجاد مي‌كنند و ممكن است پس از قطع مصرف، اختلال عود كند.

راه هاي مقابله با اضطراب

بسياري از موارد اضطراب، بيماري و اختلال نيستند و يك واكنش طبيعي به مشكلات روزمره هستند. اين نوع اضطراب ها با به كارگيري تكنيك هاي موثر، كنترل مي‌شوند و بهبود پيدا مي‌كنند. اين تكنيك ها عبارت اند از:

درمان اضطراب | تنفس عميق

وقتي كه مضطرب مي‌شويد، نفس كشيدن سخت مي‌شود و حتي ممكن است بدون اين كه متوجه شويد نفس خود را در سينه حبس كنيد  و همين باعث افزايش استرس مي‌شود. در اين شرايط ميزان اكسيژن در خود كاهش مي‌يابد و ممكن است باعث سردرد و افزايش اضطراب شود. پس بهتر است در مواقع نگراني و اضطراب، نفس عميق بكشيد و چند ثانيه هوا را در ريه نگه داريد. سپس به آرامي هوا را از ريه بيرون دهيد.

خواب كافي

خواب ناكافي و نامناسب، پيامد هاي ناخوشايندي براي فرد به همراه دارد. كمبود خواب علاوه بر اين كه سلامت جسماني را به خطر مي‌اندازد، استرس و اضطراب را نيز افزايش مي‌دهد. خواب ناكافي در طولاني مدت تبديل به يك چرخه معيوب مي‌شود كه با خود اضطراب زيادي به همراه دارد. بهتر است برنامه خود را طوري تنظيم كنيد كه در طول شب، 7 تا 9 ساعت بخوابيد. در مواقعي كه استرس داريد، اين برنامه را جدي تر بگيريد. آن گاه خواهيد ديد كه احساس اضطراب و نگراني تان به شدت كاهش پيدا كرده است.

درمان اضطراب | تغذيه مناسب

اضطراب فعاليت بدن را مختل مي‌كند به طوري كه ممكن است اشتهاي شما را به شدت كاهش دهد. در اين شرايط بهتر است سعي كنيد غذاي كافي بخوريد و نيازهاي خود را دريافت كنيد تا اضطراب بيش تر نشود. تحقيقات نشان داده است كه ويتامينB بر سلامت روان تاثير زيادي مي‌گذارد و امگا3 نيز در كاهش عوارض اضطراب و افسردگي كمك مي‌كند.غلات كربوهيدرات دار، سروتونين موجود در بدن را تنظيم مي‌كنند. هم چنين غذاهاي شيرين در كاهش اضطراب و عوارض آن بسيار موثر است.

مديتيشن

مديتشن، تمركز بر ذهن و افكار است. تحقيقات نشان داده است كه مديتيشن، ميزان ماده خاكستري مغز را افزايش مي‌دهد و اين باعث مي‌شود كه استرس و اضطراب كم تر شود. هم چنين مديتيشن كمك مي‌كند تا متوجه شويد كه دهن افكار منفي را چگونه ايجاد مي‌كند. اين شناخت باعث غلبه بر افكار منفي و نگراني ها مي‌شود.

درمان اضطراب | برنامه ريزي

يكي از دلايل اضطراب و نگراني، نداشتن برنامه براي انجام كارها مي‌باشد. مي‌توانيد يك ليست از برنامه هاي خود تهيه كنيد و برنامه هايي كه بايد انجام دهيد را اولويت بندي كنيد. با انجام به موقع كارها، نگراني كمتري را در طول روز احساس مي‌كنيد.

ارتباط با دوستان

افرادي كه داراي حمايت اجتماعي هستند كمتر از افراد ديگر دچار اضطراب و نگراني‌ مي‌شوند. ارتباطات اجتماعي باعث توليد هورمون اكسي توسين در بدن مي‌شود كه اضطراب را كاهش مي‌دهد. پس در مواقعي كه اضطراب داريد، با دوستان خود قرار بگذاريد  و با آن ها وقت بگذرانيد.

درمان اضطراب | ورزش

ورزش و فعاليت هاي بدني نقش بسيار مهمي در كاهش اضطراب دارند. در مواقعي كه دچار اضطراب و نگراني شده ايد، به ورزش ها و فعاليت هاي مورد علاقه تان بپردازيد. پس از ورزش احساس مي‌كنيد كه اضطراب تان به طرز چشم گيري كاهش يافته است و احساس لذت و آرامش مي‌كنيد. جهت درمان اضطراب و اختلالات اضطرابي مي‌توانيد از راهنمايي‌هاي متخصصان مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران بهره‌مند شويد.

براي دريافت مشاوره در زمينه درمان اضطراب مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگيريد. 

منبع: درمان اضطراب