بيماري هاي روان تني كدام‌اند؟

بيماري‌هاي روان‌تني يا سايكوسوماتيك در دسته‌ي بيماري‌هايي قرار مي‌گيرند كه عوامل رواني در شكل‌گيري و تشديد آن‌ها بسيار موثرند و نوعي از اختلالات رواني محسوب مي‌شوند. در اين نوع بيماري‌ها تنها اختلالات رواني دليل شكل‌گيري نيستند اما به ميزان زيادي در تسريع و تشديد آن‌‌ها موثرند. در واقع در اين نوع بيماري‌ها جسم و ذهن هر دو درگير هستند.

استرس و اضطراب فاكتورهاي رواني تشديدكننده‌ي بيماري جسماني هستند. اختلالات و بيماري‌هاي روان‌تني به طور ناگهاني به وحود نمي‌آيند بلكه ابتدا با علائمي همچون حالت تهوع، رنگ پريدگي و تپش قلب ظاهر مي‌شوند و در اثر استرس‌هاي فراوان و ضربه‌هاي روحي مجموعه‌ي آن‌ها تبديل به بيماري‌ روان‌‌تني مي‌شود.

گونه‌هاي مختلف بيماري هاي روان تني

_اختلال تبديلي: زماني كه فرد استرس دارد مشكلات رواني تبديل به مشكلات جسماني مي‌شوند. براي مثال كسي كه از حرف زدن و سخنراني مي‌ترسد و دچار اضطراب مي‌شود صداي خود را از دست مي‌دهد.

_هيپوكندريا: افراد مبتلا علائم كوچك را به بيماري‌هاي سخت نسبت مي‌دهند. براي مثال فردي كه دچار يك سردرد ساده است گمان مي‌كند تومور مغزي دارد و اضطراب و استرس ناشي از اين فكر سر درد او را افزايش مي‌دهد.

_سايبر كندريا: فرد تحت تاثير اطلاعات پزشكي مختلف كه در اينترنت انتشاريافته‌اند و مطالعه‌ي زياد علائم بيماري‌هاي مختلف بسياري از اين علائم را در خود تجربه مي‌كند.

انواع بيماري‌هاي سايكوسوماتيك و ارتباط آن‌ها با شخصيت فرد

زخم معده: افرادي كه مبتلا به بيماري زخم معده هستند معمولا حالت تهاجمي دارند. مقداري از انرژي رواني خود را تخليه مي‌كنند و مقداري را در بدن نگه مي‌داند. اين انرژي باقي مانده تبديل به اسيدكلريدريك و در ناحيه معده سبب ايجاد زخم و درد مي‌شود.

ورم روده‌ي بزرگ: اين بيماري نيز بيماري روان‌تني است كه معمولا در افراد زودرنج و حساس اتفاق مي‌افتد.

فشار خون: افرادي كه علت بيماري فشارخون در آن ها مشخص نيست معمولا انعطاف ناپذير و كمال طلب هستند. همين عدم انعطاف بيماري فشارخون را تشديد مي‌كند.

بيماري‌هاي تنفسي: افرادي كه مبتلا به بيماري سايكوسوماتيك آسم هستند علاوه‌بر اين كه بيماري آن‌ها ارثي است بيشتر در افرادي ديده مي‌شود كه برون‌گرا، مهاجم و فكور هستند. زماني كه شخصي هيجان رواني زيادي را تجربه مي‌كند دچار خس خس سينه مي‌شود يا به سختي مي‌تواند نفس بكشد. البته در بيماري آسم عوامل جسمي و رواني هر دو موثرند.

دردهاي استخواني: ورم مفاصل و بيماري آرتريت معمولا در افرادي ديده مي‌شود كه به ظاهر خوش قلب و پركار هستند اما در باطن داراي افكار خصومت‌آميزند. درد مفاصل زماني بيشتر مي‌شود كه فرد جايي براي تخليه خشم فروخورده‌ي خود نداشته‌باشد.

اختلالات تغذيه: پركاري تيروئيد در اغلب موارد بعد از واردشدن مقداري زيادي استرس به صورت يكنواخت و مداوم در فرد ايجاد مي‌شود. افرادي كه به اين بيماري مبتلا هستند معمولا حالت تدافعي دارند و توانايي تعادل با محيط‌هاي گوناگون را ندارند. بي اشتهايي رواني و پرخوري عصبي نيز در دسته‌ي بيماري‌هاي روان‌تني قرار مي‌گيرند.

تشخيص بيماري‌هاي سايكوسوماتيك در كودكان

والدين بايد نسبت به تغيير رفتارهاي كودكان خود حساس باشند. بيماري‌هاي روان‌تني اگر در ابتداي كودكي تشخيص داده شوند مشكلات كمتري را در آينده براي فرد به وجود مي‌آوردند و از صرف هزينه‌هاي سنگين جهت داروها و درمان‌هاي بي اثر نيز خودداري مي‌شود. اگر متوجه شديد كه حالات فرزندتان تغيير كرده، ناآرام‌تر و بي‌قرارتر شده‌است و ميل به تخريب و پرخاشگري دارد نسبت به شناسايي علل و درمان آن‌ها ابتدا با يك روانشناس كودك صحبت و مشورت كنيد. كم اشتهايي و اختلالات خواب از مي‌تواند از نشانه‌هاي عدم آرامش رواني در كودك يا مشكلاتي در روان و اعصاب او باشد.

درمان اختلالات سايكوسومانيك يا بيماري‌هاي روان‌تني

گاهي به دليل استرس‌هاي فراوان زندگي روزمره عضوي از بدن دچار مشكل مي‌شود. در اين حالت فرد بايد مدتي را تحت درمان دارويي قرار بگيرد تا دردهاي خود را كاهش دهد؛ اما به دليل اين‌كه قسمت زيادي از اين بيماري‌ها ريشه در زندگي فرد و اتفاقات محيط دارد بايد براي سازگاري با عوامل و مشكلات محيطي تحت درمان روان‌شناختي قرار بگيرد و از مشاور روانشناس كمك بخواهد. معمولا بيماري‌هاي روان‌تني ممكن است پس از درمان نيز يك بار در سال يا چند سال يك‌بار بازگشت داشته‌باشند كه از فردي به فرد ديگر و از بيماري به بيماري ديگر متفاوت است. درصورت شناسايي احتمال برگشت بيماري درمانگر مقداري از داروها را نگه مي‌دارد و حتي در صورت از بين رفتن علائم دستور قطع دارو را نمي‌دهد. در اختلالاتي همچون اسكيزوفرني و دوقطبي احتمال برگشت بيماري بيشتر است.

روند درمان چقدر طول مي‌كشد؟

درمان بيماري‌هاي روان‌تني يا سايكوسوماتيك در ابتداي بروز بسيار سريع‌تر اتفاق مي افتد. افرادي كه زود نشانه‌هاي بيماريشان را تشخيص مي‌دهند و به فكر درمان‌هاي روان‌شناختي مي‌افتند اغلب در مدت زمان بسيار كوتاهي به زندگي طبيعي خود باز مي‌گردند. متاسفانه بسياري افراد آگاهي‌هاي لازم را ندارند وگمان مي‌كنند به تنهايي و با مصرف دارو مي‌توانند خود را درمان كنند. بسياري اصلا باور نمي‌كنند كه بيماري منشا رواني داشته‌باشد. به همين دليل ممكن است  خيلي دير به مشاور و متخصص مراجعه كنند و كار را براي خود دشوار سازند. در اين زمينه مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران در ارتباط باشيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه بيماري هاي روان تني مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگيريد.

منبع: بيماري هاي روان تني