اختلال شخصيت پارانوئيد

اختلال شخصيت پارانوئيد نوعي از اختلالات رواني است كه در آن فرد به طور افراطي نسبت به همه چيز شكاك و بي اعتماد است. اين بيماران به شدت خشمگين، تحريك پذير و متخاصم هستند و هيچ گاه قبول نمي‌كنند كه مشكل دارند و معتقدند كه همواره حق با آن هاست. شخصيت پارانوئيد كنترل رابطه را تماما به دست مي‌گيرد و اجازه استقلال به طرف مقابل نمي‌دهد. اين افراد دائما از ديگران انتقاد مي‌كنند و نمي‌توانند در كارهاي گروهي نقش سازنده اي داشته باشند. به همين دليل به تدريج منزوي مي‌شوند.

علائم و نشانه‌هاي اختلال شخصيت پارانوئيد

افراد مبتلا به اختلال شخصيت پارانوئيد، علائم و نشانه‌هايي دارند كه برخي از آن‌ها را ذكر مي‌كنيم:

_همواره به ديگران شك دارند و فكر مي‌كنند كه آن ها قصد فريب او را دارند و مي‌خواهند از او سواستفاده كنند.

_هيچ وقت به ديگران اعتماد نمي‌كنند و از زندگي شخصي شان به كسي چيزي نمي‌گويند، چرا كه مي‌ترسند از اين اطلاعات بر عليه خودشان استفاده شود.

_به شدت كينه توز هستند و هيچ وقت كسي را نمي‌بخشند.

_انتقاد هيچ كس را نمي‌پذيرند و به همه انتقاد مي‌كنند.

_حرف ها و رفتارهاي بي منظور ديگران را بد برداشت مي‌كنند.

_بدون هيچ دليلي فكر مي‌كنند كه ديگران قصد حمله كردن به آن ها و تخريب شخصيت شان را دارند.

_به هرچيزي با خشم و عصبانيت پاسخ مي‌دهند و اگر كسي كاري با آن ها بكند به سرعت براي تلافي اقدام مي‌كنند.

_ افراد مبتلا به اختلال شخصيت پارانوئيد بدون دليل به همسرشان شك مي‌كنند و او را به خيانت متهم مي‌كنند.

_هيچ وقت خودشان را مسئول اتفاقات نمي‌دانند و معتقدند كه هميشه حق با آن ها است.

_معمولا روابط سرد و محافظه كارانه اي دارند و فاصله شان را با ديگران حفظ مي‌كنند.

_به دنبال اين هستند كه مكالمات و حركات ديگران را با سوءظن تعبير كنند.

تشخيص اختلال شخصيت پارانوئيد

اختلال شخصيت پارانوئيد پس از مصاحبه باليني و توسط پزشك متخصص تشخيص داده مي‌شود. اين اختلال نشانه‌هاي جسمي ندارد و بايد توسط روان شناس و روان پزشك تشخيص داده شود. اختلال شخصيت پارانوئيد در اثر زمان و الگوهاي رفتاري بلند مدت ايجاد مي‌شود. به همين دليل معمولا در بزرگسالان تشخيص داده مي‌شود و تشخيص آن در كودكان و نوجوانان بسيار غير معمول است.

چرا كه كودكان و نوجوانان در مرحله حساسي از زندگي هستند و تغييرات رفتاري جزئي از مراحل رشد آن‌ها مي‌باشد. اختلال پارانوئيد در صورتي در كودكان تشخيص داده مي‌شود كه علائم و نشانه‌ها به مدت حداكثر يك سال و به طور ثابت مشاهده شده باشند. اين اختلال در ميان مردان بسيار شايع تر از زنان است.

دلايل اختلال شخصيت پارانوئيد

دليل اصلي اين اختلال به قطعيت مشخص نشده است اما احتمال مي‌رود كه تركيبي از دلايل ژنتيكي و محيطي در بروز اين بيماري نقش داشته باشند. تحقيقات نشان داده است كه اختلال پارانوئيد در ميان افرادي كه سابقه اسكيزوفرن در خانواده خود دارند بسيار شايع تر از ديگران است. همچنين تجربه‌هاي تلخ جسمي و عاطفي و همينطور خشم بي دليل والدين، در بروز اين اختلال موثر هستند.

درمان اختلال شخصيت پارانوئيد

درمان اختلال شخصيت پارنوئيد مقداري سخت است چرا كه ممكن است بيمار به خود پزشك هم شك و تريد داشته باشد و درمان خود را رها كند. از طرفي بسياري از افراد مبتلا اختلال خود را قبول نمي‌كنند و از مراجعه به مشاور اجتناب مي‌كنند. معمولا براي درمان اين اختلال از روان درماني و دارو درماني استفاده مي‌شود:

دارو درماني

معمولا دارو براي اين بيماران تجويز نمي‌شود چرا كه ممكن است باعث سوظن آن‌ها شود و در نتيجه درمان را رها كنند. دارو زماني تجويز مي‌شود كه فرد استرس و اضطراب زيادي داشته باشد و يا علائم روان پريشي از خود نشان دهد. در اين شرايط براي كاهش علائم بيمار ناچار به مصرف دارو مي‌شود. دوره مصرف دارو براي بيماران پارانوئيد معمولا كوتاه مدت است.

روان درماني

روان درماني، بهترين و موثر ترين روش براي درمان اختلال شخصيت پارانوئيد است. اين افراد مشكلات بسيار عميقي در معاشرت با ديگران دارند و به همين دليل روان درماني مي‌تواند به آن ها كمك كند.

روان درماني در صورتي موثر واقع مي‌شود كه ارتباط قوي بين درمانگر و بيمار برقرار شده باشد. روان درماني ريشه‌ها و دلايل ايجاد اين اختلال را شناسايي مي‌كند و توجه ويژه‌اي به دوران كودكي و نوجواني دارد، چرا كه ريشه مشكل معمولا در اين دوران است. تمامي تكنيك‌هاي روان‌درماني در مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران و توسط متخصصان مجرب قابل ارائه هستند.

براي دريافت مشاوره در زمينه اختلال شخصيت پارانوئيد مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگيريد. 

منبع: اختلال شخصيت پارانوئيد