نشانه‌هاي فرد مبتلا به اختلال خودشيفتگي

اختلال خودشيفتگي از جمله اختلالات رواني است كه فرد مبتلا براي هيچ چيز جز خود اهميت قائل نيست و اغلب باعث ناراحتي و رنجش اطرافيان مي‌شود. در ادامه مهم‌ترين نشانه‌هاي خودشيفتگي را شرح داده‌ايم.

ز ؛ حس همدلي ندارد

مهم‌ترين ملاك براي خودشيفتگي يك شخص عدم حس همدلي در اوست. اين افراد هيچ‌گاه نمي‌توانند رنج و ناراحتي شما را درك كنند. مرد خودشيفته هيچ وقت درك نمي‌كند كه محروم كردن همسرش از ديدار با خانواده‌اش چقدر رنج‌آور است. همچنين زن خودشيفته نمي‌فهمد كه همسرش چقدر براي تامين رفاه خانواده تلاش مي‌كند. پس در ازدواج با فرد خودشيفته دقت كنيد.

شخصيت خودشيفته خودمحور است

فرد مبتلا به اختلال شخصيت خودشيفته هميشه خود را محور همه چيز قرار مي‌دهد. در نظر او هيچ كي به جز خودش اهميت ندارد و تمام دنيا بايد طبق خواسته‌هاي او عمل كنند. همچنين در تمام مسائل دخالت مي‌كند و نظر مي‌دهد؛ حتي در مسائلي كه ربطي به او ندارد. نمي‌تواند به هيچ‌كس جز خود فكر كند. مصلحت ديگران برايش اهميتي ندارد.

خودبزرگ بيني در شخصيت خودشيفته

افراد خودشيفته خود را افرادي خاص مي‌دانند و گمان مي‌كنند تمام اتفاقات مثبت به خاطر آن‌ها رخ مي‌دهد. خودبزرگ بيني اين افراد در اغلب موارد بسيار تخيلي و غير واقعي است. براي مثال سر هيچ كاري نمي‌رود و حتي توانايي تامين مايحتاح خانواده را هم ندارد اما معتقد است كه خانواده همسرش زير سايه او زنده هستند و مخارجشان را از او مي‌گيرند. اين باورها ريشه‌هاي عميق دارند و از سر لجبازي نيستند. يا مثلا فرد خودشيفته تحصيلات خود را به پايان نرسانده اما معتقد است كه دكتراي تجارت دارد و هيچ كس به پاي او نمي‌رسد.

شخصيت خودشيفته اعتقادي به قانون ندارد

اين گونه افراد معمولا با قوانين مشكل دارند و از آن‌ها پيروي نمي‌كنند. اعتقادي به گرفتن گواهينامه، رفتن به سربازي، حضور به موقع در محل كار و… ندارند. حتي حاضر نيستند قوانين ساده‌ي اجتماعي را رعايت كنند. علت اين قانون شكني‌ها اين است كه خود را تافته‌ي جدا بافته و خاص مي‌دانند و معتقدند آتقدر مهم و خاص هستند كه احتياحي به رعايت قوانين ندارند و خود قانون‌ها را تعيين مي‌كنند.

تحقير ديگران عادت فرد خودشيفته است

او همواره افراد پايين‌تر از خود از لحاظ درجه و يا هم‌تراز را تحقير مي‌كند و با توهين سخن مي‌گويد. مثلا  يك مدير خودشيفته هميشه موجب رنجش كارمندان خود مي‌شود و آن‌ها را تحقير مي‌كند. يك مرد خودشيفته هميشه زن‌ها را تحقير مي‌كند چون معتقد است آن‌ها ضعيف هستند و مردان برتراند. حتي با مادر خود نيز رفتار تحقير آميزز دارد.

شخصيت خودشيفته نيازمند تحسين است

افراد خودشيفته انتظار دارند براي كوچكترين كاري كه انجام مي‌دهند سال‌ها مورد تعريف و تمجيد قرار بگيرند. تنها تا زماني كه از آن‌ها تعريف كنيد و از آن‌ها تشكر كنيد آرام هستند. زني را در نظر بگيريد كه از شوهرش انتظار دارد به خاطر اينكه ماهي يكبار غذا مي‌پزد مدام از او تشكر كند و يا زني كه چون خانواده همسرش را دعوت كرده بايد سال‌ها مديون و سپاسگذار او باشند.

نشانه‌هاي ديگر اختلال شخصيت خودشيفته

شخصيت خودشيفته ديگران را استثمار مي‌كند. از آن‌ها كار بسيار مي‌خواهد بدون اينكه نشكر كند و يا وجداني داشته باشد. مثل دختري كه انتظار دارد خانواده‌اش خرج او و شوهرش را بدهند. او بسيار حسود است و گمان مي‌كند كه ديگران هميشه به او حسودي مي‌كنند؛ ممكن است بر اثر همين حسادت به ديگران آسيب‌هاي روحي و جسمي بزنند. افراد خودشيفته سرشار از احساسات خشم و نفرت و كينه هستند. كوچكترين مخالفت را توهين درنظر مي‌گيرند و احساس تنفر شديدي مي‌كنند.

علت ابتلا به اختلال شخصيت خودشيفته

اين اختلال باتوجه به عوامل بسياري رخ مي‌دهد كه مهم‌ترين آن به ترييت و برخوردهاي والدين در كودكي و تعاملات كودك با همسالان دوستان و اطرافيان مربوط مي‌شود‌. افراد خودشيفته برخلاف رفتارهاي خود اعتمادبه نفس پاييني دارند كه مدام به تعريف و توجه ديگران نيازمندند. اين افراد معمولا والدين سرد و بي عاطفه‌اي داشته‌اند كه موفقيت‌هاي كودكانشان را در نظر نمي‌گرفته‌اند و بيشتر به دنبال موفقيت خود بوده‌اند.

كودك در اثر چنين تجربه‌اي سعي مي‌كند تا راهي پيدا كند خود را دلداري مي‌دهد و متقاعد مي‌كند كه فرد با استعداد و با ارزشي است. بنابراين به فردي بدون اعتماد به نفس تبديل مي‌شود كه مدام به دنبال توجه ديگران است و خود هيچ اهميت و عاطفه‌اي براي ديگران قائل نيست چراكه محبت و عاطفه را از والدين خود دريافت نكرده و جنس آن‌ را نمي‌داند. از طرفي ديگر توجه بيش از اندازه و پاداش و تنبيه‌هاي افراطي والدين مي‌تواند زمينه‌ساز بروز چنين اختلالي شود.

درمان اختلال شخصيت خودشيفته

درمان اين افراد بدون مراجعه به مشاور روانشناس ميسر نيست. هرچند كه با وجود مشاور نيز نتايج در طولاني مدت حاصل مي‌شود. فرد خودشيفته هيچ گاه نمي‌پذيرد كه اختلال شخصيتي و رفتاري دارد بنابراين معمولا به مشاور مراجعه نمي‌كنند. اگر هم به سراغ مشاور بروند قصد دارند تا اطرافيانشان را درمان كنند!

رفتار با فرد خودشيفته

افراد خودشيفته بيشترين آسيب را به همسر و خانواده خود وارد مي‌كنند. تحمل تحقيرهاي دائمي، انتظار هاي غيرواقع بينانه و رفتارهاي نامناسب اجتماعي آن‌ها را به سختي مي‌اندازد. سعي كنيد او را تحريك نكنيد تا از كوره دربرود. هيچ چيزي از او بعيد نيست؛ ممكن است كتك بزند و يا قتل كند. در بهترين حالت آبرويتان را مي‌برد. ايجاد مرزبندي‌هاي دقيق كمي به شما كمك مي‌كند.

مثلا بگوييد كه اگر به توهين و تحقير خانواده ادامه دهد ارتباط خود را با او قطع مي‌كنيد يا تمام امتيازات مالي را از او مي‌گيريد. احتمال تغيير رفتار در چنين افرادي صفر است و با بالارفتن سن بدتر هم مي‌شود. تنها مي‌توانيد تا حدودي از خود محافظت كنيد. در رفتار با شخص خودشيفته سعي كنيد هيچ نشاني از تحقير نداشته باشيد همچنين لازم است تا خود را در برابر توهين‌هاي او مقاوم كنيد و ظرفيت خود را افزايش دهيد. همچنين در اين زمينه مي‌توانيد از راهنمايي‌هاي متخصصان مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران بهره‌مند شويد.

براي دريافت مشاوره در زمينه اختلال شخصيت خودشيفته مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگيريد. 

منبع: اختلال شخصيت خودشيفته