ترس از آب يا آكوافوبيا چيست؟

ترس از آب يا آكوافوبيا يكي از انواع فوبياي خاص است كه در طبقه اختلالات اضطرابي قرار دارد. در اين اختلال فرد ترس بسيار شديدي نسبت به قرار گرفتن در آب دارد و به همين خاطر از رفتن به استخر، دريا و هرگونه موقعيت مشابه خودداري مي‌كند. در نوع بسيار شديد اين اختلال فرد ممكن است حتي از رفتن به حمام نيز واهمه داشته باشد و در آن موقعيت اضطراب زيادي را تجربه كند. براي اطلاعات بيشتر در زمينه فوبياي خاص كليك كنيد.

علائم ترس از آب

افراد مبتلا به اختلال آكوافوبيا با ديدن آب ترس و اضطراب شديدي را تجربه مي‌كنند. اين ترس مي‌تواند نسبت به مقدار كم يا زيادي از آب باشد. براي مثال همان طور كه گفته شد برخي افراد حتي از ميزان آبي كه در حمام وجود دارد نيز مي‌ترسند و برخي ديگر تنها نسبت به مقادير بيشتر آب نظير استخر، دريا و اقيانوس واكنش نشان مي‌دهند. در حقيقت اين فوبيا و ترس به مقدار آب ارتباط ندارد بلكه ذاتاً ماهيت خود آب براي فرد ترسناك تلقي مي‌شود. از جمله علائم رايج در آكوافوبيا مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.

– احساس ترس، وحشت و اضطراب شديد هنگام فكر كردن به آب

– ترس افراطي، پايدار و غير قابل توجيه هنگام مواجه شدن با آب

– داشتن بينش نسبت به اينكه ترس از آب غير قابل توجيه است و تناسبي با تهديد موجود در واقعيت ندارد

– اجتناب از مواجه شدن با آب

– افزايش ضربان قلب و تعريق هنگام فكر كردن به آب يا مواجه شدن با آن

– احساس سرگيجه و حالت تهوع هنگام فكر كردن به آب يا مواجه شدن با آن

علل دچار شدن به آكوافوبيا

به طور كلي هنوز علت دقيقي براي دچار شدن به فوبياهاي خاص تعيين نشده است. با اين حال شواهدي وجود دارد كه نشان مي‌دهند اين ترس‌ها مي‌توانند از طريق ژنتيكي به ارث برسند. به همين خاطر اگر يكي از بستگان نزديكانتان به اختلالات اضطرابي و يا نوعي از فوبيا دچار باشد شما بيش از ديگران احتمال دارد كه به انواع فوبيا دچار شويد. البته اين نوع ترس علاوه بر اينكه ريشه‌هاي ارثي دارد مي‌تواند ناشي از تجارب منفي و ناخوشايند نيز باشد. معمولاً اين تجربيات در كودكي اتفاق مي‌افتند و تا بزرگسالي فرد را درگير خود مي‌كنند. برخي متخصصان معتقدند كه برخي تغييرات كاركردي در مغز نيز مي‌توانند مسئول ابتلا به اين فوبيا باشند. با اين حال تحقيقات در اين زمينه هنوز تكميل نشده و ادامه دارد.

درمان ترس از آب يا آكوافوبيا

همانند ساير فوبياهاي خاص درمان اين نوع ترس نيز معمولاً به دو روش مواجهه درماني و يا درمان شناختي-رفتاري انجام مي‌شود. اما درمان ارجح معمولاً مواجهه درماني است. در ادامه به هريك از اين روش‌ها به طور جداگانه‌اي پرداخته‌ايم.

مواجهه درماني

در اين روش شما به طور مكرر در موقعيت‌هاي مرتبط با موضوع ترس خود كه در اينجا همان آب است قرار مي‌گيريد. در اين موقعيت‌ها درمانگر واكنش‌ها، احساسات و افكارتان را تحت نظر قرار مي‌دهد و با آموزش روش‌هاي مختلف آرام سازي به شما كمك مي‌كند تا بتوانيد واكنش‌هاي سالم‌تري را جايگزين ترس و اضطراب مفرط كنيد.

درمان شناختي-رفتاري

در درمان شناختي رفتاري شما به كمك درمانگر خود مي‌آموزيد كه افكار مرتبط با ترس را شناسايي كرده و آن‌ها را به چالش بكشيد. همزمان با اين كار روانشناس به شما ياد مي‌دهد كه چگونه مهارت‌هاي مقابله‌اي خود را ارتقا دهيد و در موقعيت‌هايي كه منجر به ترس شما مي‌شوند واكنش مناسب‌تري را نشان دهيد.

راهكارهاي خانگي براي مقابله با ترس از آب

در كنار درمان‌هاي تخصصي كه براي آكوافوبيا وجود دارد متخصصين برخي راهكارهاي خانگي را نيز توصيه مي‌كنند كه مي‌توانند به شما در كنار آمدن آسان‌تر با اين مشكل كمك كنند. ازجمله آن‌ها مي‌توان به انجام تمرين‌هاي ذهن آگاهي در طول روز، گنجاندن فعاليت‌هاي ورزشي در برنامه روزانه، انجام مراقبه، تكنيك‌هاي تنفسي و يوگا اشاره كرد. همچنين مركز مشاوره روانشناسي نيز مي‌تواند به شما در اين زمينه كمك كننده باشد.

سؤالات متداول

– آيا براي درمان ترس از آب نيازي به مصرف داروهاي ضد اضطراب وجود دارد؟

در درمان اغلب فوبياها از درمان‌هاي روان شناختي نظير رويكرد شناختي-رفتاري و مواجهه درماني استفاده مي‌شود. با اين حال در شرايطي كه علائم اضطرابي فرد بسيار شديد باشند و او نتواند با استفاده از تكنيك‌هاي روان شناختي اين علائم را تحت كنترل خود در بياورد از داروهاي ضد اضطرابي جهت تسهيل روند درمان استفاده مي‌شود.

– براي درمان ترس از آب بايد به چه متخصصي مراجعه كنيم؟

از آنجايي كه درمان اين نوع ترس، روان درماني به كمك روش‌هاي رفتاري و شناختي است براي بهبود اين مشكل بايد به روانشناسان باليني مراجعه كنيد. در صورتي كه اضطراب شما شديد باشد و نياز به درمان دارويي نيز وجود داشته باشد درمانگر شما را به يك روانپزشك ارجاع خواهد داد.

براي دريافت مشاوره در زمينه درمان آكوافوبيا مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگيريد. 

منبع: ترس از آب