اوتيسم چيست؟

اوتيسم يا درخودماندگي يكي از اختلالات جدي در طيف رشدي است كه غالبا در اوايل دوره كودكي و قبل از 3 سالگي ظاهر مي‌شود. علائم و شدت آن در افراد مختلف، متفاوت است اما همه انواع اوتيسم بر توانايي برقراري ارتباط با ديگران توسط كودك تاثير مي‌گذارد. هنوزعلت ابتلا به اين اختلال به طور دقيق مشخص نيست اما مسائل ژنتيكي و همچنين بيماري‌هايي كه مادر در زمان بارداري به آن‌ها مبتلا مي‌شود بر بروز اين اختلال اثر دارند.

علائم اوتيسم در كودكان

اختلال تكلم

كودك مبتلا به اوتيسم در صحبت كردن دچار تاخير هستند. كودكان طي فرايند رشد قدرت كلامي‌شان بيشتر مي‌شود. يك كودك طبيعي در 1 سالگي مي‌تواند يك كلمه بگويد و در يك و نيم سالگي ۳-۲ كلمه را با هم تركيب مي‌كند. كودكان مبتلا به اوتيسم يا كلامي ندارند يا در قياس با هم سن‎هايشان دچار تاخير كلامي هستند يا كلام دارند، اما معني دار نيست و كلام ديگران را بازگو مي‌كنند.

گاهي والديني كه فرزندشان اوتيسم دارد اين مورد را انكار مي‌كنند. آن‌ها مي‌گويند فرزندم كلام دارد و حتي باهوش است. استدلال آن‌ها اين است كه چون فرزندشان در سن پايين مي‌تواند جمله‌هاي سنگين و طولاني را بيان كند او باهوش است اما برخي كودكان مبتلا به اوتيسم مثل طوطي كلمات و جمله‌هاي اطرافيان را تكرار مي‌كنند. اين مسئله بدان معني است كه كودك درك و شناختي از محيط اطراف ندارد.

هرزه خواري از علائم اوتيسم در كودكان

هرزه خواري ميل به خوردن چيزهايي است كه خوراكي نيستند كه اين مورد يكي ديگر از نشانه‌هاي كودكان مبتلا به اوتيسم است. خوردن چيزهاي غيرخوراكي در سن ۱۸ تا ۲۴ ماهگي طبيعي است. اما برخي از مبتلايان به اوتيسم و ديگر اختلالات رشدي طي گذر زمان به خوردن چيزهايي مانند خاك يا گچ ادامه مي‌دهند.

كودكان مبتلا به اوتيسم “من” نمي‌گويند

طي روند طبيعي رشد، كودكان به محض آنكه “من” را درك مي‌كنند، ديگر از اسم خود براي بيان خواسته‌هايشان استفاده نمي‌كنند در حالي كه كودك مبتلا به اوتيسم شناختي از “من” ندارد و خود را با نام صدا مي‌زند. براي مثال مي‌گويد زهرا خسته است. كودك مبتلا حتي ضماير را هم اشتباه استفاده مي‌كند.

تشنج از علائم اوتيسم در كودكان

اختلالات تشنج از جمله حملات صرع تقريبا در ميان 39 درصد بيماران اوتيسم رايج است. اين اختلال بيشتر در مبتلاياني مشاهده مي‌شود كه كم‌ تواني ذهني هم دارند. بيمار اوتيسم ممكن است انواع گوناگوني از تشنج را تجربه كند. تشنج‌هاي افراد مبتلا به اوتيسم ممكن است در كودكي يا در سنين بزرگسالي آغاز شوند. براي بررسي بيشتر اين مساله بهتر است به پزشك متخصص مغز و اعصاب رجوع كنيد.

برقراري ارتباط يك طرفه

كودك مبتلا به اوتيسم در صورتي كه كلام سالمي هم داشته باشد، باز هم نمي‌تواند درست ارتباط برقرار كند و گفتارش جهت دار نيست. ممكن است محتواي كلام با سنش همخواني نداشته باشد يا بدون توجه به صحبت‌هاي ديگران فقط در مورد علايق خود صحبت كند.
در حقيقت كودك مبتلا به اوتيسم نمي‌تواند اطلاعاتش را با ديگران تبادل كند. اين كودكان به خنده يا خستگي ديگران توجهي نمي‌كنند. آن‌ها نمي‌توانند نوبت را رعايت كنند. اين افراد ارتباط يك‌طرفه برقرار مي‌كنند و به همين علت ارتباطشان موثر نيست.

اختلال در پردازش حسي از علائم اوتيسم در كودكان

اغلب افراد مبتلا به اوتيسم واكنش‌هاي غيرمعمولي به تجربيات حسي نشان مي‌دهند. آن‌ها در پردازش داده‌ها و درك محرك‌هاي حسي مانند صدا، بو، مزه و حركت مشكل دارند. بعضي از بيماران اوتيسم به امواج صوتي يا لمس‌شدن، حساسيت بيش‌تري دارند. اين وضعيت ‌دفاعي حسي ناميده مي‌شود.

از مهم‌ترين نشانه‌هاي حساسيت بيش‌ از اندازه اين است كه فرد مبتلا نمي‌تواند در محيطي با نور معمولي لباس بپوشد يا لمس شود يا حتي در جايي با نور معمولي زياد نمي‌تواند بماند. يكي ديگر از موارد حساسيت اين است كه به شنيدن نامشان واكنش نشان نمي‌دهند. اكثر اختلالات پردازش حسي با كار درماني يا روش‌هاي درماني يكپارچگي حسي بهتر مي‌شوند.

كودكان مبتلا به اوتيسم ساعت‌ها با يك اسباب بازي سرگرم مي‌شوند

كودك طبيعي و نرمال توجه كوتاه مدتي دارد يعني نهايتا پنج دقيقه با يك اسباب بازي بازي مي‌كند و بعد آن را رها مي‌كند و سراغ بازي ديگري مي‌رود. كودك طبيعي، به دليل اينكه محرك‌هاي مختلف را آزمايش مي‌كند، پيشرفت مي‌كند و زود حوصله‌اش سر مي‌رود اما كودك مبتلا به اوتيسم ساعت‌ها يك بازي تكراري انجام مي‌دهد.

كودكان مبتلا به اوتيسم عاشق پنكه و لباس‌شويي هستند

كودكان مبتلا به اوتيسم به چرخيدن يا به وسايلي كه مي‌چرخد مثل پنكه و لباسشويي علاقه زيادي دارند و ممكن است ساعت‌ها خودشان را با تماشاي آن‌ها سرگرم كنند.

براي آگاهي بيشتر در زمينه اختلالات و مشكلات كودكان كليك كنيد.

مهمترين علائم اوتيسم در كودكان در هر سن

12 ماهگي: كلمات را نمي‌تواند ادا كند و اصلا صحبت نمي‌كند همچنين او غالبا هنگام خداحافظي با افراد براي آن‌ها دست تكان نمي‌دهد.

14 ماهگي: در اين ماه متوجه مي‌شويد او به دنياي اطافش بي توجه است و واكنش خاصي نشان نمي‌دهد.

16 ماهگي: كودك حتي قادر نيست يك كلمه ادا كند.

24 ماهگي: نمي‌تواند چند لغت را ادا كند و دايره واژگانش بسيار ضعيف است.

آيا اوتيسم قابل درمان است؟

اولين نكته‌اي كه بايد بدانيد اين است كه هرچه اين اختلال زودتر تشخيص داده شود و بازتواني‌ها شروع بشوند احتمال بهبود بيشتر است. بهترين زمان براي شروع درمان، قبل از پنج سالگي است. بايد بدانيد درمان كامل براي اوتيسم وجود ندارد و افراد مبتلا به آن هميشه مقداري تفاوت با همسالان عادي خود خواهند داشت اما مي‌توان با داشتن نظارت روي فرد و كمك‌هاي صحيح، فرد را به زندگي عادي نزديك‌تر كرد. در درمان كودكان اوتيسم تلاش مي‌شود تا با استفاده از تمرين و آموزش‌هاي مربوطه در مراكز مخصوص، مهارت‌هاي كلامي و اجتماعي آن‌ها را تقويت كرد. براي انتخاب بهترين روش‌هاي آموزش كودكان اوتيسم و آگاهي از رفتار مناسب با آن‌ها مراجعه به مشاوره كودك الزامي است.

سوالات متداول

– آيا ابتلا به اوتيسم از بدو تولد مشخص مي‌شود؟

علائم اوتيسم معمولا بعد از ۹ ماهگي قابل تشخيص است، اما در ۳-۲ سالگي كاملا مشخص مي‌شود مگر در موارد بسيار خفيف كه ممكن است در نوجواني يا جواني تشخيص داده شود. علائم در ۳ حوزه ارتباط، كلام و علايق و رفتار‌هاي تكراري ديده مي‌شود.

براي دريافت مشاوره در زمينه علائم اوتيسم در كودكان مي‌توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگيريد.

منبع: علائم اوتيسم در كودكان