آگورافوبيا چيست؟

آگورافوبيا ترس از محيط و مكان‌هاي باز است. افرادي كه اين فوبيا را دارند از قرار گرفتن در مكان‌هاي شلوغ مثل مترو، آسانسور مراكز خريد و… به علت ازدحام جمعيت و شلوغي و همچنين عدم امكان خروج آسان و سريع، هراس دارند. كساني كه آگورافوبيا دارند زماني كه در اينگونه مكان‌ها قرار مي‌گيرند هجوم هيجانات منفي مثل جنون يا احساس مرگ را تجربه مي‌كنند. همچنين ممكن است احساساتي از قبيل درد قفسه سينه، تهوع، عرق كردن، سرگيجه و اختلالات تنفسي را تجربه كنند.

آن‌ها به طور معمول احساس مي‌كنند در خانه امنيت بيشتري دارند و تصور مي‌كنند اگر در مكان‌هاي عمومي مشكلي برايشان رخ بدهد از پس حل كردن آن مسئله برنمي‌آيند يا نمي‌توانند از آنجا خارج شوند. حضور فردي مطمئن و نزديك به اين اشخاص به آن‌ها احساس امنيت بيشتري براي مقابله با ترسشان مي‌دهد. اختلال آگورافوبيا در زنان بيشتر از مردان اتفاق مي‌افتد و متوسط سن شروع آن در حدود بيست سالگي است. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه اختلال فوبياي خاص كليك كنيد.

علل آگورافوبيا

مسائل ژنتيكي و فيزيولوژيكي

عامل وراثت در اين اختلال بسيار موثر است. از بين اختلالات متفاوت، آگورافوبيا تقريبا قوي‌ترين ارتباط را با وراثت دارد يعني ابتلاي يك فرد در خانواده به آگورافوبيا، موجب مي‌شود احتمال بروز اين بيماري در ديگر افراد خانواده بيشتر شود و اين امر به دليل عوامل ژنتيكي است. همچنين آگورافوبيا به علت مشكلات در سيستم عصبي به وجود مي‌آيد و از اين نظر عامل بيولوژيكي در آن دخيل است.

عوامل محيطي

اتفاقاتي كه در محيط اطراف مي‌افتند مخصوصا خاطرات دوران كودكي با آغاز آگورافوبيا ارتباط دارند. اتفاقات ناگواري مانند مرگ والدين، تجربه جدايي، كتك خوردن و ديگر وقايع تنش زا با شروع آگورافوبي نقش دارند. علاوه بر اين افراد مبتلا به آگورافوبيا غالبا در محيط خانواده احساس صميميت كمي مي‌كنند و محافظه كاري بيش از حد در ساير اعضاي خانواده را جزء خاطراتشان به همراه دارند.

نشانه‌هاي آگورافوبيا

براي تشخيص اين اختلال، فرد بايد در دست كم يك يا دو مورد از موارد زير احساس اضطراب و ترس شديد داشته باشد. براي آگاهي بيشتر در زمينه فوبيا و ترس كليك كنيد.

– احساس اضطراب هنگامي كه فرد تنها بيرون از خانه باشد

– احساس اضطراب يا ترس زمان سوار شدن وسايل حمل و نقل عمومي مثل خودرو، اتوبوس، مترو، قطار، كشتي و هواپيما

– احساس اضطراب يا ترس از مكان‌هاي سر بسته مثل فروشگاه، سينما و سالن تئاتر

– احساس اضطراب يا ترس از مكان‌هاي باز مثل پاركينگ‌هاي همگاني، پل‌هاي عابر پياده، فروشگاه‌ها و مراكز خريد

– احساس اضطراب يا ترس از ايستادن در صف يا قرار گرفتن در جمعيت

درمان اختلال آگورافوبيا

دارو درماني

در اكثر مواقع داروهاي ضد افسردگي براي درمان آگورافوبيا تجويز مي‌شوند. داروهاي ضد افسردگي خاصيت مهاركنندگي بازجذب سروتونين را دارند و بدين ترتيب باعث كاهش اضطراب مي‌شوند. همچنين استفاده از بنزوديازپين‌ها يا داروهاي ضد افسردگي سه حلقه‌اي هم رواج دارد. در مورد مصرف بنزوديازپين‌ها نكته‌اي كه مهم است رعايت مدت زمان استفاده از اين داروها است و بايد مواظب بود بيشتر از يك ماه مصرف نشوند چراكه عوارض دارند.

روان درماني

براي مقابله با اين اختلال شيوه‌ درماني شناختي-رفتاري غالبا نتيجه بخش بوده و استفاده مي‎‌شود. در طي درمان سعي مي‌شود با استفاده از مواجهه درماني، فرد را به تدريج در موقعيت‌هاي استرس زا قرار دهند و هر بار شدت محرك‌هاي ارائه شده بيشتر مي‌شود. با استفاده از اين تكنيك فرد ياد مي‌گيرد چگونه قدم به قدم از پايين‌ترين سطح تا شديدترين سطح ترس و اضطراب خود را درباره‌ مكان‌هاي باز مديريت كند.

ريلكس كردن و تمرين‌هاي آرامش بخش

از درمانگر خود براي اين مسئله كمك بگيريد. انجام تكنيك‌هاي مراقبه و مديتيشن، خلق تجسم مثبت، يوگا و ساير فعاليت‌هايي كه به شما آرامش مي‌دهند كمك مضاعفي در بهبود حال شما خواهند داشت. در ابتدا اين تكنيك‌ها را زماني كه مضطرب نيستيد انجام دهيد و سپس تمرين كنيد در موقعيت‌ها و شرايط استرس‌زا از اين مهارت‌ها استفاده كنيد. همچنين مركز مشاوره روانشناسي نيز مي‌تواند به شما در اين زمينه كمك كننده باشد.

سوالات متداول

آيا مصرف الكل باعث تشديد آگورافوبيا مي‌شود؟

استفاده از الكل يا ساير مواد كافئين دار مي‌تواند علائم ترس و اضطراب را در فرد تشديد كند. البته با قطع مصرف طي مدت زمان كوتاهي اين اثر از بين مي‌رود.

براي دريافت مشاوره در زمينه آگورافوبيا مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگيريد. 

منبع: آگورافوبيا چيست؟