مديتيشن

انجام مراقبه همانند انجام ديگر مهارت‌ها نياز به آموزش و تمرين دارد. به طور مثال عضله‌ها با ورزش كردن قوي و بزرگ مي‌شوند، مراقبه نيز چنين خاصيتي به همراه دارد و باعث مي‌شود آرامشي را تجربه كنيد كه سال‌ها از آن دور بوده‌ايد و به كنترل اضطراب و استرس شما كمك مي‌كند. براي آنكه مديتيشن شما با كيفيت و دوام بهتري صورت بگيرد نياز به تمرين و تكرار داريد. مي‌توانيد با كمك يك مربي به صورت كامل و صحيح‌تري مراقبه را انجام دهيد اما اگر دسترسي به مربي نداشتيد ما در اين مقاله سعي بر آموزش مراقبه و دادن اطلاعاتي در رابطه با آن داريم پس تا انتها همراه ما باشيد.

براي آگاهي بيشتر در زمينه كنترل اضطراب كليك كنيد.

انواع مديتيشن

1. مراقبه ذهني

مراقبه ذهني ناشي از آموزه‌هاي بودايي است و محبوب‌ترين تكنيك مراقبه در غرب مي‌باشد. در اين نوع از مراقبه، شما به همه افكار موجود در ذهن خود متمركز مي‌شويد اما هيچ قضاوتي در رابطه با افكار خود صورت نمي‌دهيد. در واقع به سادگي با هر نوع فكري روبه‌رو مي‌شويد بدون آنكه بخواهيد با آن بجنگيد. اين نوع از مراقبه، تمركز با آگاهي است به اين معني كه از انكار به تمركز مي‌رسيد.

مراقبه ذهني براي افرادي كه مربي يا راهنمايي براي آموزش ندارند مناسب مي‌باشد چراكه اين مراقبه تنها نياز به تمرين دارد و هر فرد به تنهايي مي‌تواند آن را انجام دهد.

2. مراقبه يا مديتيشين معنوي

مراقبه معنوي در اديان شرقي مانند هندوئيسم و ​​دائوئيسم و ​​در ايمان مسيحيان مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در واقع براي آن‌ها همانند نماز است. در اين نوع از مراقبه شما با سكوتي كه در اطراف خود ايجاد مي‌كنيد، به دنبال ارتباط عميق با خداي خود هستيد.

مراقبه معنوي را مي‌توان در خانه يا در يك مكان مشخص تمرين كرد. اين عمل براي افرادي كه در سكوت شكوفا مي‌شوند و به دنبال رشد معنوي هستند بسيار مفيد است.

3. مراقبه متمركز

مراقبه متمركز با استفاده از هر يك از حواس پنجگانه امكان پذير است و با تمركز بر روي نواي دروني خود، ضربان قلب و تنفس صورت مي‌گيرد. مي‌توان از موسيقي‌هاي بي‌كلام يا به اصطلاح گنگ و يا سنگ نمك، شمع و عود براي ساخت فضاي عرفاني و رسيدن به آرامش دروني بهره برد.

اين عمل ممكن است از نظر تئوري ساده باشد، اما براي مبتديان دشوار است كه در ابتدا بيشتر از چند دقيقه تمركز خود را حفظ كنند. اگر ذهن شما سرگردان است، بايد در روز چندين بار به تمرين و تمركز بپردازيد.

4. مراقبه يا مديتيشن حركتي

اگرچه بيشتر افراد هنگام شنيدن مراقبه به يوگا فكر مي‌كنند اما اين عمل ممكن است شامل پياده روي در جنگل، باغباني و ساير شكل‌هاي حركات آرام باشد. اين يك شكل فعال مراقبه است كه از طريق فعاليت شما را راهنمايي مي‌كند.

مراقبه حركت براي افرادي كه در عمل آرامش پيدا مي‌كنند و ترجيح مي‌دهند ذهنشان سرگردان باشد، مناسب است.

5. مراقبه يا مديتيشن مانترا

مراقبه مانترا در بسياري از آموزه‌ها از جمله آيين‌هاي هندو و بودايي برجسته است. اين نوع مراقبه براي پاك كردن ذهن، از صداي تكراري استفاده مي‌كند. اين صدا مي‌تواند يك كلمه، عبارت يا صدا باشد. اين مراقبه به شما امكان مي‌دهد كه سطح عميق‌تري از آگاهي را تجربه كنيد.

برخي از افراد از مراقبه مانترا لذت مي‌برند زيرا تمركز روي يك كلمه آسان‌تر از نفس كشيدن است. مانترا همچنين يك روش خوب براي افرادي است كه سكوت را دوست ندارند و از تكرار لذت مي‌برند.

6. مراقبه متعاليه

مراقبه متعاليه نوعي از مراقبه معنوي است كه در آن تمرين كنندگان در حالت نشسته و آرام تنفس مي‌كنند. هدف فراتر رفتن يا بالا رفتن از وضعيت فعلي فرد است. در طي يك جلسه مراقبه، تمرين كنندگان روي يك مانترا يا يك كلمه تكرار شده، تمركز مي‌كنند. افرادي كه مراقبه متعالي را تجربه مي‌كنند، هم تجربيات معنوي و هم آگاهي ذهني بالايي را به دست مي‌آورند.

فوايد مديتيشن

مديتيشن مزيت‌هاي بسيار زيادي را براي افراد به همراه دارد كه به چند نمونه از شاخص‌ترين آن‌ها اشاره مي‌كنيم. كاهش استرس، كنترل اضطراب، ارتقا سلامت عاطفي، افزايش خودآگاهي، افزايش سطح توجه، كمك به مبارزه با اعتياد، بهبود عملكرد خواب، كنترل درد، كاهش فشار خون و… از جمله اين مزيت‌ها به شمار مي‌رود. لازم به ذكر است كه مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران با داشتن مشاوراني در زمينه كنترل استرس و اضطراب مي‌توانند به شما كمك كنند.

تمرين‌ مديتيشن

مرحله اول مديتيشن

مكاني آرام و راحت پيدا كنيد. روي يك صندلي يا روي زمين بنشينيد و سر، گردن و كمرتان را به صورت صاف قرار دهيد اما خودتان را سفت و خشك نگه نداريد. همچنين پوشيدن لباس راحت بسيار مفيد است.

مرحله دوم

در اين مرحله بايد در زمان حال متمركز شويد. سعي كنيد به گذشته و آينده فكر نكنيد و همه حواستان را به زماني كه هم اكنون در آن هستيد قرار بدهيد.

مرحله سوم

به تنفس خود دقت كنيد و همزمان با نفس كشيدن از هواي حبس شده در داخل و خارج از بدن خود آگاه شويد. احساس كنيد شكم شما بالا و پايين مي‌رود و هوا وارد بيني شما مي‌شود و از دهانتان خارج مي‌گردد. به نحوه تغيير و تنوع هر نفسي كه مي‌كشيد توجه كنيد.

مرحله چهارم

هر فكري را كه به ذهنتان مي‌رسد خوب نگاه كنيد. خواه نگراني، ترس، اضطراب يا اميد باشد. وقتي افكار به ذهن شما خطور مي‌كند، آن‌ها را ناديده گرفته يا سركوب نكنيد. آرام باشيد و بر تنفس خود تمركز كنيد.

مرحله پنجم

اگر مي‌بينيد كه در افكار خود دچار خستگي مي‌شويد، بدون قضاوت مشاهده كنيد كه ذهن شما به كدام مسير حركت مي‌كند. سعي كنيد دوباره به تنفس خود بازگرديد. به ياد داشته باشيد اگر اين اتفاق افتاد و ذهنتان منحرف شد به خودتان سخت نگيريد.

مرحله ششم

با نزديك شدن زمان پايان مديتيشن، يك يا دو دقيقه بنشينيد، چشمان خود را باز كنيد و از مكان خود اطلاع پيدا كنيد. بعد از آن به تدريج و آهسته از جاي خود بلند شويد.

سخن آخر

مديتيشن فعاليتي است كه هركسي مي‌تواند براي بهبود سلامت روحي خود انجام دهد. همچنين شما مي‌توانيد اين كار را در هر كجا و بدون تجهيزات ويژه يا عضويت‌هاي خاصي انجام دهيد. از طرف ديگر، دوره‌هاي مراقبه و گروه‌هاي حمايتي به طور گسترده‌اي در دسترس هستند. سبك‌هاي متنوعي نيز وجود دارد كه هر كدام از نقاط قوت و مزاياي مختلفي برخوردار مي‌باشند. امتحان كردن يك سبك مراقبه متناسب با اهداف خود، يك روش عالي براي بهبود كيفيت زندگي شماست حتي اگر فقط چند دقيقه براي انجام اين كار وقت داشته باشيد.

سؤالات متداول

زماني كه وقت كافي براي مديتيشن ندارم چه كاري بايد انجام دهم؟

اگر مديتيشن را در اولويت كارهاي خود قرار دهيد حتما آن را انجام خواهيد داد چرا كه بسياري از افراد شاغل و مديران پرمشغله‌اي وجود دارند كه سال‌هاي طولاني‌ است كه مديتيشن مي‌كنند.

براي دريافت مشاوره در زمينه آموزش مديتيشن مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگيريد. 

منبع: مديتيشن چيست؟