ميگرن و علائم آن

ميگرن نوعي سردرد شديد است كه معمولاً از كودكي، نوجواني و يا سال‌هاي اوليه بزرگسالي آغاز مي‌شود. فرايند ميگرن اغلب 4 مرحله را طي مي‌كند كه مراحل پيش درآمد، اورا، حمله سردرد و فاز نهايي يا همان مرحله پس از حمله را شامل مي‌شود. البته اين نكته حائز اهميت است كه همه كساني كه ميگرن دارند لزوماً تمامي اين مراحل را پشت سر نمي‌گذارند. ما در ادامه به علائم هريك از مراحل به طور جداگانه پرداخته‌ايم.

1. علائم مرتبط با مرحله پيش درآمد

يك تا دو روز قبل از شروع حمله ميگرن افراد ممكن است تغييراتي را در بدن خود حس كنند. اين تغييرات معمولاً در مورد شروع سردردهاي ميگرني به فرد هشدار مي‌دهند. اين علائم موارد زير را شامل مي‌شوند.

– يبوست

– دچار شدن به تغييرات خلقي به صورت تجربه حالات افسردگي و سرخوشي به طور متناوب

– احساس ولع شديد نسبت به برخي غذاها

– انقباضات گردني

– افزايش تشنگي و تكرر ادرار

– خميازه‌هاي مكرر

2. مرحله اورا

مرحله اورا مي‌تواند روز قبل از ميگرن و يا در حين سردردهاي ميگرني رخ دهد. اورا علائمي از سيستم عصبي را شامل مي‌شود كه معمولاً به صورت بينايي اتفاق مي‌افتند. اين علائم اغلب به صورت تدريجي شروع مي‌شوند و در چند دقيقه اوج مي‌گيرند و ممكن است چيزي در حدود 20 تا 60 دقيقه ادامه پيدا كنند. موارد زير نمونه‌هايي از اورا را شامل مي‌شوند.

– علائم بينايي نظير ديدن لكه‌ها و يا اشكال نوراني شبيه نور فلش در فضا

– احساس سوزن سوزن شدن يا گزگز در قسمت‌هاي مختلف بدن مثل بازوها و پاها

– احساس ضعف و بي‌حسي در يك طرف صورت يا بدن

– دشواري‌هايي در تكلم

– بروز حركاتي غيرقابل كنترل و شبيه به تيك در برخي قسمت‌هاي بدن

3. حمله ميگرن

حمله سردرد ميگرن اگر تحت درمان قرار نگيرد مي‌تواند چيزي در حدود 4 تا 72 ساعت ادامه پيدا كند. اينكه ميگرن هر چند وقت يك بار در فرد بروز پيدا كند از فردي به فرد ديگر تفاوت دارد اما اينكه در طول ماه چندين بار اتفاق بيفتد معمولاً نادر است و كمتر رخ مي‌دهد. علائم آن معمولاً موارد زير را شامل مي‌شوند.

– احساس درد يك طرفه در سر. البته در بسياري از موارد ممكن است در هر دو طرف سر احساس شود.

– احساس نبض در سر

– حساسيت به نور، صدا و گاهي حتي بو و لمس شدن

– تهوع و استفراغ

4. فاز نهايي و مرحله پس از حمله

يك تا دو روز پس از حمله ميگرن ممكن است همچنان حالات خاصي را در خود احساس كنيد. براي مثال بسياري از افراد احساس گيجي و سردرگمي را گزارش مي‌دهند. همچنين ممكن است كه تا چند روز پس از اين حمله با تكان دادن سر گاهي دردهاي موقتي را احساس كنيد. از نظر خلق و روحيه برخي از مبتلايان به ميگرن در فاز نهايي، بهبود خلق و حالت سرخوشي را تجربه مي‌كنند.

علل دچار شدن به ميگرن

پژوهشگران هنوز نتوانسته‌اند علت دقيق دچار شدن به ميگرن را مشخص كنند. با اين حال آن‌ها معتقدند كه مجموعه‌اي از فاكتورهاي ژنتيكي و محيطي در بروز اين مشكل نقش ايفا مي‌كنند. محققان با بررسي نقاط مختلف مغز به اين نتيجه رسيده‌اند كه كنش متقابل ساقه مغز و عصب سه قلو در سيستم عصبي، يك مسير بسيار مهم در ايجاد دردهاي ميگرني محسوب مي‌شوند و همچنين عدم تعادل برخي مواد شيميايي در مغز نظير سروتونين نيز احتمالاً در بروز اين سردردها نقش دارند. از آنجايي كه سطح سروتونين در بدن مبتلايان به اختلالات خلقي نظير افسردگي كاهش مي‌يابد اين فرضيه وجود دارد كه اين بيماران بيشتر در معرض دچار شدن به سردردهاي ميگرني قرار دارند.

براي شناخت بيشتر در زمينه علائم افسردگي كليك كنيد.

عوامل تحريك كننده در بروز ميگرن

عوامل تحريك كننده مختلفي وجود دارند كه مي‌توانند به عنوان عوامل برانگيزاننده حمله ميگرن عمل كرده و باعث شروع شدن اين سردردهاي شديد شوند. در ادامه به مهم‌ترين آن‌ها پرداخته‌ايم.

– استرس در محيط خانه و كار يكي از مهم‌ترين عواملي است كه مي‌تواند باعث شروع دوره‌هاي سردرد شود.

– مصرف نوشيدني‌هاي الكلي به خصوص مشروب و نوشيدني‌هاي كافئين دار مثل قهوه.

– تغييرات هورموني در بدن زنان نظير نوسانات استروژن كه پيش از دوره‌هاي قاعدگي، حاملگي و يائسگي اتفاق مي‌افتند مي‌توانند منجر به شروع ميگرن شوند. مصرف داروهاي هورموني نيز در همين راستا مي‌توانند منجر به تشديد ميگرن در زنان شوند.

– برخي محرك‌هاي حسي نظير قرار گرفتن در معرض نور شديد، سر و صداي زياد و بوهاي تند.

– تغييرات در چرخه خواب و بيداري نظير كم خوابي يا پرخوابي.

– مصرف برخي غذاها نظير غذاهاي شور.

درمان ميگرن

درمان توسط داروها دو هدف اصلي را دنبال مي‌كند كه كاهش علائم فعلي و پيشگيري از حملات بعدي را شامل مي‌شود. بر اين اساس داروهاي ميگرن در دو دسته كلي قرار مي‌گيرند.

1- داروهاي تسكين دهنده كه در طول حملات و براي تخفيف علائم مصرف مي‌شوند. از جمله اين داروها مي‌توان به انواع داروهاي كدئين دار و داروهاي ضد تهوع اشاره كرد.

2- داروهاي پيشگيري كننده كه به طور منظم و غالباً روزانه مصرف مي‌شوند و احتمال بروز حملات بعدي را كاهش مي‌دهند. از جمله اين داروها مي‌توان به داروهاي ضد صرع و ضد افسردگي اشاره كرد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه داروهاي ضد صرع كليك كنيد.

نوع دارويي كه پزشك تجويز مي‌كند بستگي به نوع علائم شما دارد. در نتيجه از مصرف خودسرانه داروها پرهيز كنيد و براي دريافت درمان مناسب به يك پزشك متخصص اعصاب مراجعه نماييد.

سؤالات متداول

– آيا ميزان شيوع ميگرن در بين زنان و مردان متفاوت است؟

بله. زنان به طور كلي بيشتر در معرض ابتلا قرار دارند و حدوداً 3 برابر بيشتر به اين مشكل دچار مي‌شوند.

– آيا ميگرن ارثي است؟

پژوهشگران در تحقيقات خود به اين نتيجه رسيده‌اند كه ژنتيك مي‌تواند در بروز ميگرن نقش داشته باشد. به همين خاطر اگر بستگان درجه يك شما به ميگرن دچار باشند احتمال بروز اين مشكل در شما بيشتر خواهد بود.

براي دريافت مشاوره در زمينه ميگرن مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگيريد.

منبع: ميگرن چيست؟