علل بازگشت به اعتياد پس از ترك

شايد اين سؤال در ذهنتان شكل بگيرد كه چرا افراد با وجود تمام سختي‌هاي طاقت فرسايي كه در مسير ترك تحمل مي‌كنند، مجدداً به مصرف گرايش پيدا مي‌كنند. ما در ادامه تلاش كرده‌ايم تا به مهم‌ترين علل موجود در اين زمينه اشاره كنيم.

افسردگي از علل بازگشت به اعتياد پس از ترك

افسردگي يكي از مهم‌ترين عواملي است كه در بازگشت به اعتياد پس از ترك تأثير مي‌گذارد چراكه ريشه اعتياد بسياري از افراد به مشكلات خلقي و احساس ناكامي آن‌ها در زندگي باز مي‌گردد. در واقع عدم توانايي براي كسب لذت در زندگي و نداشتن مهارت حل مسئله باعث مي‌شود كه افراد به سمت راه‌حل‌هاي موقتي براي تجربه شادي و لذت كشيده شوند كه مصرف مواد يكي از آن‌ها است.

در اين شرايط تا زماني كه افسردگي درمان نشود ترك پايدار نيز امكان‌پذير نخواهد بود چراكه فرد به صورت شرطي آموخته است كه با قرار گرفتن در حالات روحي ناخوشايند به مصرف مواد روي بياورد. درمان افسردگي به فرد كمك مي‌كند تا با ريشه‌كن كردن عامل اصلي اعتياد بتواند به احتمال بيشتري ترك موفقيت‌آميز داشته باشد و دوره‌هاي پرهيز طولاني‌تري را تجربه نمايد. براي اينكه بتوانيد علل زيربنايي اعتياد را دريابيد و آن‌ها را مورد درمان قرار دهيد مراجعه به يك روانشناس در كنار مراجعه به يك پزشك بسيار كمك كننده خواهد بود.

براي آگاهي بيشتر در زمينه مشاوره ترك اعتياد كليك كنيد.

احساس خودكارآمدي پايين

شكست و لغزش در اعتياد به دليل آسيب‌ها و تغييرات مغزي ناشي از مصرف مواد امري طبيعي است كه مي‌توان با آموزش و تمرين مهارت‌هاي گوناگون آن را بهبود بخشيد. با اين حال اين شكست‌ها تأثير بسيار زيادي در روحيه فرد مي‌گذارند و باعث مي‌شوند كه او اعتماد كمتري به توانايي‌هاي خود داشته باشد. اين مسئله كه در روانشناسي با عنوان كاهش خودكارآمدي مطرح مي‌شود در بازگشت افراد به سمت مصرف مجدد نقش بسيار مهمي دارد و يكي از اصلي‌ترين دلايل اين موضوع شناخته مي‌شود. واكنش منفي اطرافيان، شناخته شدن به عنوان يك آدم ضعيف و بي‌اراده از جمله مواردي هستند كه تا حد زيادي به اعتماد به نفس و خودكارآمدي فرد آسيب مي‌زنند و توانايي او را براي ادامه مسير كاهش مي‌دهند.

در اين شرايط لازم است كه هر لغزش را به جاي شكست به عنوان يك چالش در نظر بگيريد و از آن به عنوان يك موقعيت منحصر به فرد و آموزنده استفاده كنيد تا بتوانيد نقاط ضعف خود را بشناسيد و براي رفع آن‌ها تلاش كنيد. شركت در جلسات روان درماني و بهره‌مند شدن از درمان‌هايي نظير درمان شناختي رفتاري تا حد زيادي مي‌توانند در اين مسير به شما كمك كنند.

عدم آمادگي براي ترك از علل بازگشت به اعتياد پس از ترك

بسياري از افرادي كه براي ترك مراجعه مي‌كنند به اصرار خانواده‌هايشان و يا حتي به اجبار آن‌ها فرايند درمان را آغاز كرده‌اند. در حالي كه اولين قدم براي ترك موفق داشتن انگيزه كافي براي كنار گذاشتن مواد است. در بسياري از موارد فرد با وجود اينكه براي ترك مراجعه كرده هنوز نسبت به پيامدهاي منفي مصرف مواد آگاهي ندارد و اگر اجباري در كار نباشد به مصرف خود ادامه مي‌دهد. در اين شرايط احتمال عود مصرف و لغزش‌هاي مكرر تا حد بسياري بالاست. براي پيشگيري از اين موضوع لازم است كه ابتدا فرد در جلسات رواندرماني و مصاحبه انگيزشي شركت كرده، براي ترك آماده شده و سپس درمان را شروع كند. در غير اين صورت با كم شدن فشارهاي محيطي و نظارت اطرافيان مصرف مجدد مواد هرگز مسئله دور از انتظاري نيست.

عوامل برانگيزاننده

عوامل گوناگوني وجود دارند كه فرد را براي مصرف مواد تحريك مي‌كنند. اين عوامل كه به عنوان عوامل برانگيزان شناخته مي‌شوند اغلب شرايطي هستند كه فرد قبلاً در آن‌ها مواد مصرف مي‌كرده است. از جمله موقعيت‌هاي برانگيزان مي‌توان به قرار گرفتن در جمع دوستان مصرف كننده، دچار شدن به هيجانات ناخوشايند نظير خشم و رفتن به مكان‌هايي كه قبلاً در آنجا مواد مصرف مي‌شده اشاره كرد.

عوامل برانگيزان در هر فردي منحصر به فرد و متفاوت است. به همين خاطر يكي از راه‌هاي اصلي غلبه بر وسوسه اين است كه فرد بتواند موقعيت‌هاي برانگيزان مرتبط با خود را شناسايي كرده و راه‌هاي دوري كردن از آن‌ها را بياموزد.

پيشگيري از بازگشت به اعتياد پس از ترك

پيشگيري از مصرف مجدد پس از ترك اعتياد مراقبت، تلاش و كوشش‌هاي بسياري را از جانب فرد و اطرافيان مي‌طلبد. پيش از هر چيز لازم است كه بيمار در كنار دريافت خدمات پزشكي درمان‌هاي روان شناختي را نيز آغاز كند و با علل اعتياد خود، عوامل برانگيزن و آسيب‌هاي رواني ناشي از مصرف مواد در خود آشنا شود. در كنار جلسات فردي درمانگر مي‌تواند جلسات خانواده درماني را ترتيب دهد تا به كمك آن اعضاي خانواده بتوانند درك بهتري از عضو درگير در اعتياد داشته باشند و بدانند كه در موقعيت‌هاي دشواري نظير بروز لغزش چه رفتارهاي انجام دهند. مطالعات نشان مي‌دهد كه همراه شدن خدمات روان شناختي و خانواده درماني در كنار درمان‌هاي پزشكي مي‌تواند تأثير درمان‌هاي پزشكي را دو چندان كند.

براي كسب اطلاعات بيشتر از ترك اعتياد كليك كنيد.

سؤالات متداول

– گروه درماني چيست و چه كمكي به بروز عود پس از ترك مي‌كند؟

گروه درماني به خصوص شركت در گروه‌هاي خودياري يكي از روش‌هاي بسيار مؤثر در پيشگيري از عود و بازگشت به اعتياد پس از ترك محسوب مي‌شود. در اين گروه‌ها افرادي كه همگي قبلاً درگير معضل اعتياد بوده‌اند گرد هم جمع مي‌شوند و با به اشتراك گذاشتن تجربيات مشابه به يكديگر كمك مي‌كنند.

براي دريافت مشاوره در زمينه ترك اعتياد مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران در ارتباط باشيد.

منبع: بازگشت به اعتياد پس از ترك