تنبلي چيست و چه زماني به يك مشكل جدي تبديل مي‌شود؟

تنبلي نوعي تمايل دروني براي بيكار بودن، بي‌تحركي، اهمال كاري و پشت گوش انداختن مسئوليت‌هاي روزانه است و ممكن است از علائم افسردگي باشد. در اين شرايط افراد اغلب نوعي نقش منفعل را در زندگي ايفا مي‌كنند و ترجيح مي‌دهند هر اتفاقي خودش رخ بدهد و آن‌ها نقشي در آن نداشته باشند. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه علائم افسردگي كليك كنيد.

تقريباً همه ما در برخي از مواقع دوست داريم كمي تنبلي را تجربه كنيم. براي مثال پس از گذراندن يك هفته شلوغ در تعطيلات گاهي ترجيح مي‌دهيم تنها در رخت خواب بمانيم و هيچ كاري انجام ندهيم. اين مسئله كاملاً امري طبيعي است و جاي نگراني ندارد. اما گاهي اوقات برخي افراد در بيشتر روزهاي زندگي خود سبك زندگي تنبلانه را ترجيح مي‌دهند. آن‌ها همواره انرژي كمي براي انجام كارها دارند و هر اقدامي را پشت گوش مي‌اندازند.

اين مسئله مي‌تواند نشانه‌اي مبني بر وجود يك مشكل در سلامت روان و عادات فرد باشد. اين شرايط نيازمند آن است كه بيشتر به آن بپردازيد و براي غلبه كردن بر آن اقدامي جدي انجام دهيد چرا كه اين تنبلي افراطي مي‌تواند تمام جنبه‌هاي زندگي شما را تحت تأثير قرار داده و منجر به مشكلات گوناگوني نظير كاهش عملكرد شغلي و بروز اختلافات خانوادگي و مشكلات خواب مي‌شود. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه مشكلات خواب كليك كنيد.

راهكارهايي ساده براي درمان و غلبه بر تنبلي

همان طور كه گفتيم تنبلي مي‌تواند از پيشرفت شما در زندگي جلوگيري كرده و آسيب‌هاي زيادي را در روابط بين فردي به بار بياورد. ما در ادامه با ارائه چند راهكار روانشناسي تلاش كرده‌ايم تا به شما كمك كنيم بر وجود اين مشكل غلبه كنيد.

1- براي غلبه بر تنبلي كارهاي بزرگ را به بخش‌هاي كوچك تقسيم كنيد

در بسياري از مواقع آنچه باعث بروز اهمال كاري و به تعويق انداختن كارها مي‌شود اين است كه در ذهن خود آن كارها را بسيار زمان‌بر، نيازمند تلاش بسيار و خسته كننده مي‌بينيم. همين امر باعث مي‌شود كه دائماً از انجام آن‌ها فرار كنيم و يا فعلاً به آن فكر نكنيم. در اين شرايط يكي از مؤثرترين راه حل‌ها اين است كه فعاليت‌هاي بزرگ را به چند بخش كوچك تقسيم كنيد. به اين ترتيب هر بخش كوچك از آن فعاليت بزرگ مي‌تواند در زمان كمي انجام شود و انرژي چنداني نيز از شما نگيرد. با اين روش شما به صورت پله پله و با فواصل منطقي كارهايتان را پيش مي‌بريد و در عين حال كه انرژي خود را مديريت كرده‌ايد از انجام كارها نيز باز نمي‌مانيد.

2- براي درمان تنبلي خواب مناسب و انجام ورزش به صورت روتين داشته باشيد

در بسياري از موارد تنبلي ناشي از احساس خستگي مفرط و كمبود انرژي است. اگر در مورد شما نيز اين مسئله حقيقت دارد تلاش كنيد تا به بهداشت خواب خود اهميت دهيد و زمان‌هاي مشخص و ثابتي را براي استراحت روزانه و شبانه خود در نظر بگيريد.

در كنار اين امر گنجاندن ورزش در برنامه روزانه مي‌تواند با افزايش هورمون‌هاي شادي‌آور باعث احساس نشاط بيشتري شود و خستگي مفرط را در شما بزدايد. اگر با وجود استراحت و خواب كافي همچنان احساس خستگي بسياري مي‌كنيد و از انرژي لازم براي انجام فعاليت‌ها برخوردار نيستيد ممكن است پاي مشكلات ديگري نظير دچار بودن به سندروم خستگي مزمن، كمبود مواد معدني نظير آهن در بدن و يا اختلالاتي نظير افسردگي در ميان باشد. در اين شرايط لازم است كه حتماً با يك متخصص مشورت نماييد و وضعيت سلامت جسم و روان خود را با او در ميان بگذاريد.

3- بپذيريد كه قرار نيست كامل باشيد

برخي افراد به دليل روحيه كمال گرايي كه دارند همواره مي‌خواهند هر فعاليتي را به بهترين شيوه انجام دهند. در واقع آن‌ها مي‌خواهند كامل‌ترين امكانات را در اختيار داشته باشند و هيچ نقصي را در فعاليت‌هايشان تجربه نكنند. اما چون در واقعيت اين مسئله ممكن نيست و هر انساني طبيعتاً با نقايصي روبه‌رو مي‌شود آن‌ها انگيزه خود را براي انجام كارها از دست مي‌دهند درنتيجه دچار اهمال كاري شده و گويي تنبلي را انتخاب مي‌كنند.  

براي حل اين مشكل بايد اين حقيقت دردناك را بپذيريد كه نه شما و نه هيچ انسان ديگري كامل نيست و درنتيجه در هر كاري ممكن است با شكست‌ها و مشكلاتي روبه‌رو شويد. تنها گزينه‌اي كه پيش پاي انسان قرار دارد اين است كه بتواند با وجود تمام محدوديت‌ها براي رسيدن به هدف تلاش كند. در واقع فارغ از دستاوردها اين تلاش عالي است كه ارزشمند است. البته بايد اين نكته را در نظر داشته باشيد كه كمال گرايي در برخي افراد نوعي ويژگي شخصيتي بسيار باثبات است كه به آساني تغيير نمي‌كند. در اين شرايط مراجعه به روانشناس و شركت در جلسات روان درماني براي بهبود اين مشكل از اهميت بسزايي برخوردار است.

4- بر نقاط قوت خود تمركز كنيد

براي غلبه بر تنبلي لازم است كه زمان‌هايي را براي درون نگري و انديشه درباره ويژگي‌ها و توانمندي‌هاي خود اختصاص دهيد. تلاش كنيد به خودآگاهي بالاتري دست پيدا كنيد و ببينيد چه فعاليت‌هايي را مي‌توانيد با كيفيت بيشتري انجام بدهيد. پژوهش‌ها نشان مي‌دهد افرادي كه خودآگاهي بالاتري دارند و توانمندي‌هاي خود را مي‌شناسند كمتر دچار تنبلي مي‌شوند و بيشتر ميل به فعاليت و مشاركت در انواع كارها را دارند.

5- براي درمان تنبلي به خودتان پاداش بدهيد

برخي افراد در مقايسه با ديگران نسبت به دريافت پاداش‌هاي بيروني حساسيت بيشتري دارند. در واقع آن‌ها با دريافت پاداش انگيزه بيشتري پيدا مي‌كنند و با انگيزه بالاتري در انجام فعاليت‌ها درگير مي‌شوند. اگر در درون خود انگيزه‌اي براي انجام كارها نمي‌بينيد و همين امر باعث تنبلي شما شده تلاش كنيد تا براي خود تقويت‌هاي بيروني فراهم كنيد. براي مثال هر وقت كاري را به موقع و درست انجام داديد، پس از آن به فعاليتي بپردازيد كه احساس رضايت را در شما افزايش دهد. براي مثال مي‌توانيد اوقاتي را با يك دوست بگذرانيد و يا حتي براي خود هديه‌اي بخريد.

براي آشنايي بيشتر در زمينه مشاوره تلفني كليك كنيد.

سؤالات متداول درباره درمان تنبلي

– آيا ممكن است تنبلي زياد ناشي از افسردگي باشد؟

بله. يكي از علائم اصلي افسردگي كمبود انرژي و احساس خستگي مفرط است. اين امر مي‌تواند به تنبلي و در نهايت گوشه گيري منجر شود. اگر فردي كه دچار تنبلي است در كنار اين موضوع دائماً احساس غمگيني دارد و يا همانند سابق نمي‌تواند از موضوعات گذشته لذت ببرد احتمال بروز افسردگي وجود دارد. در اين شرايط براي دريافت تشخيص مناسب لازم است كه حتماً با يك روانشناس مشورت كنيد.

– آيا مصرف دخانيات نيز مي‌تواند در احساس كمبود انرژي و تنبلي تأثيرگذار باشد؟

بله هرچقدر ميزان اكسيژن در جريان خون بيشتر باشد انسان احساس نشاط بيشتري را تجربه مي‌كند. در حالي كه مصرف دخانيات با كاهش اكسيژن خون و بروز مشكلات جانبي ديگر مي‌تواند احساس تنبلي و خستگي را در فرد افزايش دهد. براي دريافت مشاوره در زمينه تنبلي و راهي براي درمان تنبلي مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران در ارتباط باشيد.

منبع: درمان تنبلي