افسردگي فصلي

بعد از تغيير فصل ميزان نور در روز تغيير پيدا مي‌كند و بر اثر اين اتفاق افراد زيادي احساس غم، اندوه و ناراحتي مي‌كنند كه با كاهش سرعت در كارها و بي‌حوصلگي همراه است. اين نوع ناراحتي و اندوه بيشتر در پاييز اتفاق مي‌افتد به دليل اين كه با اتمام روزهاي بلند و همراه با آفتاب تابستان ساعت‌هايمان را تغيير مي‌دهيم و اين تغيير ساعت، كوتاه شدن روزها و اختلال در عملكرد سروتونين باعث مي‌شود كه فرد دچار افسردگي شود كه عموما با تغيير فصل اين مشكل برطرف خواهد شد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه افسردگي كليك كنيد.

علت افسردگي فصلي

دلايل افسردگي در فصل‌هاي مختلف به شرح زير است:

1. علت افسردگي فصلي در فصل‌هاي سرد

عدم تعادل و تنظيم سروتونين در بدن كه يكي از انتقال‌دهنده‌هاي مهم عصبي است و در ايجاد خلق‌وخوي مناسب نقش دارد يكي از دلايلي است كه افراد در فصل زمستان و پاييز دچار اين افسردگي مي‌شوند. مقدار پروتئين انتقال‌دهنده‌هاي سروتونين در بدن افراد مبتلا به افسردگي فصلي به دليل كم شدن نور خورشيد و كوتاه شدن طول روز در ماه‌هاي سرد 5 درصد بيشتر از ماه‌هاي تابستان است و اين افزايش باعث كاهش سروتونين در سيناپس‌ها و در نتيجه ايجاد اين افسردگي مي‌شود.

همچنين ملاتونين هورموني است كه خواب را تنظيم مي‌كند و بيشتر در تاريكي ترشح مي‌شود. زماني كه در فصل‌هاي سرد شب‌ها طولاني‌تر مي‌شود ملاتونين بيشتري در بدن فرد ترشح مي‌شود كه او را دچار بي‌حالي و خواب‌آلودگي مي‌كند. ويتامين D نيز نقش بسيار مهمي در فعاليت سروتونين دارد اما در فصل زمستان و پاييز به دليل كمبود نور آفتاب ممكن است افراد دچار كمبود ويتامين‌ D شوند كه در نهايت موجب افسردگي فصلي در فرد خواهد شد.

2. علت افسردگي فصلي در تابستان

تابش زياد نور خورشيد باعث مي‌شود كه ملاتونين در بدن افراد بسيار زياد ترشح شود و اين ترشح بيش‌ از حد و خارج شدنش از حالت تعادل مي‌تواند خواب فرد را دچار اختلال كرده و او را دچار افسردگي كند. اين عدم تعادل مي‌تواند عملكرد سروتونين را تحت‌ تاثير قرار بدهد و خلق‌خو را تغيير دهد. ممكن است افسردگي در فصل تابستان به دليل حساسيت به گياهان و آب وهوا به وجود بيايد و خلق وخوي فرد را تحت تاثير قرار دهد. هواي گرما و گرمازدگي نيز از دلايلي است كه ممكن است فرد را دچار اين افسردگي كند.

علائم افسردگي فصلي

افسردگي فصلي در هركدام از فصل‌ها ممكن است اتفاق بيفتد و در هركدام ازآن‌ها علائم مختلفي دارند. اين نشانه‌ها در فصل‌هاي سرد ممكن است مشترك باشند اما در پاييز علائم بيشتري دارند. علائم افسردگي در تابستان كمي متفاوت‌تر است. بايد توجه داشته باشيد با اتمام فصل اين علائم هم بايد از بين بروند و فرد بهبود پيدا كند.

براي اطلاعات بيشتر در زمينه علائم افسردگي كليك كنيد.

1. علائم افسردگي فصلي در تابستان

افسردگي فصلي در تابستان شيوع كمتري دارد اما ممكن است در بعضي از افراد به وجود بيايد و اين افسردگي با علائمي مانند كاهش اشتها و كاهش وزن، كم‌خوابي، آشفتگي و بي‌قراري، اضطراب و پريشاني و رفتار‌هاي همراه با پرخاشگري همراه است.

2. علائم افسردگي فصلي در پاييز

اصلي‌ترين زماني كه افراد دچار افسردگي فصلي مي‌شوند فصل پاييز است و علائم آن شامل پايين آمدن خلق و احساس غمگيني، افزايش اشتها همراه با تمايل به مصرف شيريني، خستگي زياد در طول روز، كاهش تمركز، تحريك‌پذيري اعصاب و پرخاشگري، تمايل به تنهايي و دور شدن از اجتماع، كاهش انرژي، نداشتن انگيزه براي انجام كارها، عدم لذت در برابر چيزهايي كه قبلا لذتبخش بوده، كاهش ميل جنسي و تمايل داشتن به نور آفتاب است.

3. علائم افسردگي فصلي در زمستان

افسردگي فصلي عموما براي فصل سرما است كه زمستان را نيز شامل مي‌شود. علائم افسردگي در فصل زمستان شامل تحليل رفتن انرژي بدن، خواب بسيار زياد، پرخوري، افزايش وزن، علاقه زياد به مصرف كربوهيدارت مانند ماكاروني، ذرت، نوشابه و دوري از اجتماع است. 

تشخيص افسردگي فصلي

براي اين كه تشخيص داده شود فرد دچار اين افسردگي است بايد حالت‌هاي غمگيني در فصلي خاص 2 سال تكرار شود و شما در فصل‌هاي ديگر اين احساسات را نداشته باشيد. اگر متوجه شديد حدود دوسال است كه در فصلي خاص دچار غم و اندوه مي‌شويد به طور سرخود دست به درمان‌ نزنيد و حتما از يك روانشناس كمك بگيريد.

عوامل تشديدكننده افسردگي فصلي

جنسيت: زنان 4 برابر بيشتر از مردان دچار افسردگي فصلي مي‌شوند. 

عوامل‌ جغرافيايي: افرادي كه از خط استوا دور هستند به دليل اين كه نور آفتاب كمتري دريافت مي‌كنند بيشتر دچار اين افسردگي مي‌شوند.

سابقه خانوادگي: افرادي كه در سابقه خانوادگي‌شان شخصي وجود داشته كه هرگونه‌اي از افسردگي را داشته است بيشتر ممكن است دچار افسردگي فصلي شوند.

داشتن اختلال افسردگي يا دوقطبي: اشخاصي كه به هرگونه از افسردگي و دوقطبي مبتلا هستند زمينه بيشتري براي ابتلا به افسردگي فصلي دارند كه اگر به اين افسردگي دچار شوند علائم‌شان تشديد مي‌گردد.

سن و سال: احتمال ابتلا به اين افسردگي در جوانان بيشتر از سالمندان است. اين اختلال حتي در كودكان و نوجوانان هم به وجود مي‌آيد.

پيشگيري از افسردگي فصلي

اگر احساس مي‌كنيد كه با تغيير فصل خلق‌وخوي پاييني پيدا كرديد و در زندگي‌تان اختلالاتي ايجاد شده حتما با يك پزشك در ميان بگذاريد و آزمايش‌هاي لازم را انجام بدهيد. اگر تشخيص داده شد كه شما به اين نوع افسردگي مبتلا شده‌ايد براي پيشگيري از تكرار آن در سال‌هاي آينده بهتر است با يك مشاور در ارتباط باشيد و در كنار آن يك رژيم غذايي متعادل را در نظر بگيريد كه انرژي شما را تامين كند. سعي كنيد حداقل سه روز در هفته را به ورزش اختصاص دهيد و از اجتماع هم فاصله نگيريد. سعي كنيد در طول فصل‌هايي كه خلق و خوي پاييني داريد به بيرون از خانه برويد و كمي قدم بزنيد. در خانه ماندن مي‌تواند احوالات شما را بدتر كند.

درمان افسردگي فصلي

درمان‌هاي متفاوتي براي اين افسردگي وجود دارد كه ممكن است به تنهايي براي فرد پاسخ دهد يا لازم باشد كه آن‌ها را باهم تركيب كرد.

1. دارو درماني

داروهايي كه براي درمان افسردگي فصلي استفاده مي‌شوند به داروهاي بازدارنده بازجذب سروتونين شناخته مي‌شود. دارويي به نام بوپروپيون توسط سازمان غذا و داروي آمريكا نيز براي اين بيماري معرفي و تاييد شده است. توجه داشته باشيد كه بدون مشورت با متخصص نبايد از اين داروها براي برطرف كردن افسردگي استفاده كنيد به دليل اين كه مي‌توانند عوارض جانبي داشته باشند.

براي شناخت بيشتر در زمينه داروهاي ضد افسردگي كليك كنيد.

2. نوردرماني

در زماني كه به دليل كمبود نور فرد دچار افسردگي فصلي مي‌شود براي جذب نور و برطرف كردن مشكل هر روز بايد به مدت 20 تا 60 دقيقه در معرض جعبه نور مصنوعي درخشاني قرار بگيرند. با اين كار علائم افسردگي فرد به شدت كاهش پيدا مي‌كند. اين جعبه‌هاي نوراني به طور عادي بيست برابر بيشتر از نور عادي محيط داخلي است. اين كار را عموما بايد از اوايل پاييز تا اوايل بهار انجام داد.

3. روان‌درماني

رفتار درماني شناختي رويكردي است كه عموما روانشناسان براي درمان افسردگي فصلي از آن استفاده مي‌كنند كه افكار منفي را حذف مي‌كنند و افكار مثبت را جايگزين مي‌نمايند. در كنار آن روشي به عنوان فعال‌سازي رفتاري هم استفاده مي‌شود تا به فرد كمك كند فعاليت‌هايي كه برايش جذاب و لذتبخش است را شناسايي كرده و آن‌ها را انجام دهد. در اين حالت مي‌تواند فصلي كه او را آزار مي‌دهد راحت‌تر سپري كند. مشاوره تلفني در اين زمينه به شما كمك مي‌كند. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه مشاوره تلفني كليك كنيد.

4. مصرف ويتامين‌‌هاي D

اين نوع درمان به اندازه‌ روش‌هاي درماني ديگر مناسب نيست اما به دليل اين كه در آزمايش بيشتر افرادي كه دچار اين افسردگي هستند كمبود ويتامين‌ D مشهود است پزشكان استفاده از مكمل‌هاي اين ويتامين را توصيه كرده‌اند و تا حدودي مي‌تواند تاثيرگذار باشد. براي دريافت مشاوره در زمينه افسردگي فصلي مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران تماس بگيريد.

منبع: افسردگي فصلي