علل گوشه گيري و انزوا طلبي

شايد براي مردم عادي كه ارتباطات طبيعي و روزمره خود را دارند اين سؤال پيش بيايد كه چرا برخي افراد تمايلي به حضور در جمع ندارند و انزواي شخصي را ترجيح مي‌دهند. در جواب اين سؤال بايد گفت كه عوامل بسياري در زمينه تمايل به گوشه گيري نقش دارند. به طور كلي اين عوامل را مي‌توان به دو دسته علل محيطي و علل درون رواني تقسيم كرد.

مسائلي نظير فاصله طبقاتي، فقر زياد و اجبار براي كار كردن در ساعات طولاني از جمله عوامل محيطي هستند كه به طور خودكار مي‌توانند افراد يك جامعه را ايزوله كرده و آن‌ها را به تنهايي بكشانند. اما فارغ از اين، عوامل ديگري نيز وجود دارند كه از مسائل درون رواني فرد نشات مي‌گيرند و منجر به منزوي شدن فرد مي‌شوند. از جمله مهم‌ترين اين عوامل مي‌توان به اختلالاتي نظير افسردگي، اضطراب اجتماعي و سوءمصرف مواد اشاره كرد.

1. گوشه گيري و انزوا طلبي جنبه‌هايي از افسردگي

در اختلال افسردگي ناتواني در لذت بردن از زندگي و دچار بودن به خلق غمگين از جمله مهم‌ترين عللي هستند كه فرد را بيش از پيش به تنهايي و گوشه گيري سوق مي‌دهند. در واقع در اين شرايط بيمار احساس مي‌كند كه نمي‌تواند همانند ديگران در جمع احساس خوشايندي داشته باشد و به همين خاطر ترجيح مي‌دهد در انزوا به سر ببرد.

براي آگاهي بيشتر در زمينه علائم افسردگي كليك كنيد.

2. گوشه گيري و انزوا طلبي علائمي از اختلال اضطراب اجتماعي

آنچه در اختلال اضطراب اجتماعي باعث گوشه گيري مي‌شود اضطراب فرد از قرار گرفتن در برابر عموم و ترس از شرمنده شدن است. اين ترس مي‌تواند آنقدر شديد شود كه حتي قرار گرفتن در موقعيت‌هاي اجتماعي كوچك نيز براي فرد بسيار آزاردهنده به نظر برسد و در نتيجه او روز به روز انزوا و تنهايي بيشتري را تجربه كند.

3. گوشه گيري و انزوا طلبي پيامد درگيري با سوءمصرف مواد

يكي ديگر از دلايل مهمي كه منجر به گوشه گيري افراد مي‌شود درگيري آن‌ها با مصرف الكل و مواد است. مصرف از دو وجه مي‌تواند به تغييرات خلقي و تمايل به انزوا منجر شود. يك وجه آن مرتبط به تأثيرات جسماني مواد است و وجه ديگر آن به تأثيرات رواني ناشي از مصرف مواد مربوط مي‌شود.

در واقع در بسياري از موارد به خصوص در كساني كه مواد مخدر سنتي نظير ترياك، شيره و هروئين مصرف مي‌كنند تغييرات ظاهري نظير لاغري مفرط، قرمزي چشم‌ها يا زرد شدن صورت رخ مي‌دهند كه توجه اطرافيان را برمي‌انگيزند. افراد معتاد براي آنكه مسئله مصرف مواد را از ديگران پنهان كنند بيشتر تلاش مي‌كنند تا در جمع‌ها حضور پيدا نكنند تا ديگران در مورد اين وضعيت باخبر نشوند.

از سوي ديگر مصرف بسياري از مواد برخلاف آثار شادي‌آوري كه در كوتاه مدت دارند در بلند مدت منجر به تخريب وضعيت روان مي‌شوند و افسردگي را به بار مي‌آورند. گوشه گيري به عنوان علامتي از افسردگي در افراد مصرف كننده مواد به طور رايجي ديده مي‌شود.

4. گوشه گيري و انزوا طلبي علامتي از اختلالات شخصيتي

برخي از مبتلايان به اختلالات شخصيتي نظير شخصيت اسكيزوئيد تمايل بسياري به گوشه گيري دارند. تفاوت آن‌ها با ساير افراد درگير در اختلالات رواني اين است كه نه تنها از انزواي خود احساس ناراحتي نمي‌كنند بلكه بالعكس از ارتباطات اجتماعي منزجر هستند و تمايلي به آن ندارند. در نتيجه آن‌ها دائماً ترجيح مي‌دهند تنها باشند و حتي مسائلي نظير ازدواج و تشكيل خانواده نيز موجب پريشاني آن‌ها مي‌شود. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه اختلالات رواني كليك كنيد. 

5. گوشه گيري و انزوا طلبي بازتابي از سبك شخصيتي فرد

گوشه گيري و انزوا طلبي همواره نشانه‌اي از يك اختلال در وضعيت سلامت روان نيستند. بسياري از افراد به طور خفيف همواره از اين ويژگي برخوردارند و به طور كلي تنهايي را به حضور در جمع ترجيح مي‌دهند. اين مسئله مي‌تواند نشانه‌اي از سبك‌هاي شخصيتي خاص نظير درونگرايي باشد و در صورتي كه به وضعيت افراطي و آسيب‌زا تبديل نشود نگران كننده نيست.

درمان راهي براي بازگشت به زندگي اجتماعي 

براي غلبه كردن به گوشه گيري و درمان آن لازم است كه علت اصلي ايجاد كننده انزواطلبي مورد شناسايي قرار بگيرد. در اين شرايط لازم است كه به يك روانشناس مراجعه كنيد تا بتوانيد در مورد وضعيت رواني خود به بينش بيشتري دست يابيد. براي مثال اگر روانشناس تشخيص دهد كه شما در پي ابتلا به اضطراب اجتماعي دچار گوشه گيري و افسردگي شده‌ايد با استفاده از روش‌هاي درماني اين اختلال مي‌تواند به شما كمك كند كه بر مشكل انزوا طلبي خود نيز غلبه كند. 

در برخي موارد كه اين مشكل از خلق بسيار پايين و افسرده ناشي مي‌شود ممكن است روانشناس شما را به يك روانپزشك ارجاع دهد تا در كنار روان درماني با دريافت داروهاي ضد افسردگي مناسب روحيه خود را بهبود ببخشيد و جلسات مشاوره را با سهولت بيشتري پيگيري نماييد. دارودرماني و روان درماني با بالا بردن احساس شادي و در شما كمك مي‌كنند كه بتوانيد راحت‌تر در فعاليت‌هاي اجتماعي درگير شويد و بيشتر از آن‌ها لذت ببريد. براي اطلاعات بيشتر در زمينه داروهاي ضد افسردگي كليك كنيد.

سؤالات متداول

– انزوا طلبي در نوجوانان چه علتي دارد؟

در دلايل گوشه گيري نوجوانان نيز همان عللي كه در طول متن ذكر شد نظير افسردگي، اضطراب اجتماعي، مصرف مواد و … مي‌توانند دخيل باشند. همچنين نوجواناني كه اعتماد به نفس پاييني دارند و تلاش‌هاي ناموفقي در جهت پذيرفته شدن در گروه دوستان داشته‌اند نيز تا حد زيادي گوشه گير مي‌شود كه اين شرايط به هشياري و مراقبت والدين نياز دارد. مراجعه به يك روانشناس متخصص در حيطه كودك و نوجوان در اين شرايط تا حد زيادي مي‌تواند به شما كمك كند. براي دريافت مشاوره در زمينه گوشه گيري و انزوا طلبي مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران تماس بگيريد.