اوتيسم در بزرگسالي

اختلال اوتيسم يا درخود ماندگي در واقع نوعي اختلال عصبي رشدي است كه مشخصه آن تخريب مداوم در تعاملات اجتماعي دو طرفه، انحراف ارتباطات و الگوهاي رفتاري قالبي و محدود است. همه توجهات در زمنيه‌هاي علمي و تحقيقاتي بر اوتيسم در دوران كودكي متمركز شده است با اينكه اوتيسم در بزرگسالي نيز از اهميت بسياري برخوردار است چرا كه اين افراد هنگامي كه وارد دوران بزرگسالي مي‌شوند با مسائلي مانند مسائل جنسي و ازدواج، اشتغال و خودياري و همچنين استقلال و زندگي راحت مواجه مي‌شوند.

پس ضرورت دارد كه نيازهاي اين افراد شناخته شود و توجه خاصي به آنان گردد. حتي در اين دوران ملاحظه شده است كه اين افراد توانايي‌هاي منحصر به فردي دارند و حتي در يك حوزه خاص مانند نقاشي، موسيقي، ورزش و حتي كار با كامپيوتر و سيستم‌هاي هوشمند نابغه هستند. اگر آموزش افراد با اختلال اوتيسم طبق نيازهاي فردي آنان باشد مي‌توان براي آينده آنان خوشبين بود. 

علائم اوتيسم در بزرگسالي

برخي از علائم و نشانه‌هاي اوتيسم در بزرگسالي به شرح زير مي‌باشند:

1. مشكلات گفتاري

تقريبا 50 درصد از مبتلايان به اوتيسم، قادر به صحبت كردن نيستند يا مشكلات زيادي در گفتار دارند. اگر فرد بزرگسالي قادر به صحبت نبوده و يا در بيان منظور خود مشكل دارد به احتمال زياد به اختلال اوتيسم مبتلا است. از علائم ديگر نقص در گفتار مي‌توان به ناتواني در بيان خواسته خود، تكرار جمله و كلمات و حرف زدن در موقعيت نامناسب اشاره كرد.

2. تاكيد بر عادت‌ها از علائم اوتيسم در بزرگسالي

افراد اتيستيك داراي علايق محدود هستند. تغيير ناگهاني سبك زندگي آن‌ها را آشفته مي‌كند. اين افراد حاضر به تجربه چيزهاي جديد نيستند و غذاهاي جديد امتحان نمي‌كنند، به سفر نمي‌روند، تنها از مسيرهاي آشنا و نشانه گذاري شده خود رفت وآمد مي‌كنند و با افراد جديد به سختي معاشرت مي‌كنند. به همين دليل تغيير ناگهاني در روند زندگي و محيط كاري آن‌ها را آشفته مي‌كند.

3. علايق محدود و تكراري

يكي از نشانه‌هاي اوتيسم در بزرگسالان ابراز بي‌علاقگي نسبت به موضوعات مختلف و جديد است. علايق اين افراد محدود و مختص خودشان است، اما در برخي از زمينه‌ها مانند هوانوردي، مهندسي، ريشه‌شناسي لغات يا تاريخ اطلاعات فراواني دارند. افراد اتيستيك معمولا نسبت به يك موضوع خاص علاقه زيادي از خود نشان مي‌دهند.

4. مشكلات اضطرابي و خواب از علائم اوتيسم در بزرگسالي

طبق آمارها تقريبا 70 درصد بزرگسالان اوتيسم اغلب داراي مشكلات خواب و اضطرابي هستند. اختلال در خواب خانواده را هم تحت تاثير قرار مي‌دهد و باعث افزايش اضطراب فرد اتيستيك مي‌گردد. همچنين اضطراب بالا باعث افزايش حركات كليشه‌اي مي‌شود. بنابراين اولويت درمان تنظيم خواب اين افراد است. براي درمان اختلال خواب روش‌هاي زيادي وجود دارد كه از جمله آن مي‌توان به دارو درماني، تنظيم نور اتاق خواب، موسيقي آرام و تنظيم عادات غذايي اشاره كرد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه اختلالات رواني كليك كنيد. 

5. اختلال در پردازش حسي

افراد اتيستيك ميزان بالا يا پاييني از محركات حسي را ممكن است تجربه كنند كه به آن اختلال پردازش حسي يا نقص در يكپارچگي حسي مي‌گويند. اين اختلال باعث مشكل در ارتباطات آن‌ها مي‌شود. ملاقات با افراد جديد اطلاعات حسي جديدي شامل بوها، صداها و نورها را شامل مي‌شود. تمام اين‌ها مي‌تواند باعث گردد كه فرد بزرگسال اتيستيك از ارتباط اجتماعي اجتناب كند.

6. رفتارهاي كليشه‌اي و تكراري

در بيشتر افراد اتيستيك تكرار كلمات و جملات يا رفتارها مي‌تواند موجب ايجاد احساس آرامش گردد. در نتيجه اين امر رفتارهاي روتين قابل پيش‌بيني ايجاد مي‌گردد كه فرد آن‌ها را تحت كنترل خود دارد. اين رفتارها شامل تكان دادن دست، چرخيدن دور خود، تكان دادن يا چرخاندن اشيا، باز و بسته كردن يا پر و خالي كردن اشيا مي‌باشد ولي به هر حال اين رفتارهاي تكراري براي عملكرد ارتباطي، اجتماعي يا كاركردي فرد كفايت نمي‌كند.

مشكلات افراد با اختلال اوتيسم در بزرگسالي

از مشكلات اوتيسم در بزرگسالي مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

1. عدم دوست يابي 

يكي از مشكلات افراد اتيستيك عدم توانايي در برقراري ارتباط است و اين موضوع نگراني خانواده‌ها را چند برابر مي‌كند. اين افراد تمايلي به صحبت و ارتباط با ديگران ندارند حتي اگر بخواهند به مردم نزديك شوند بخاطر مشكلات ارتباطي كه دارند مانع اين ارتباط مي‌شوند و مردم نيز تمايلي براي دوستي با آن‌ها ندارند.

2. ورود به بازار كار از مشكلات افراد با اختلال اوتيسم در بزرگسالي

برخي از افراد داراي اوتيسم توانايي‌هاي زيادي دارند اما بخاطر عدم پذيرش جامعه قادر به ورود به بازار كار نيستند. اين افراد همانند بقيه از حقوق شهروندي برخوردارند و حق دارند به صورت هدفمند در جامعه باشند. مشغول شدن به كار باعث بهبود كيفيت زندگي و افزايش مهارت و اعتماد به نفس اين افراد مي‌شود. نكته مهم ديگر براي اشتغال افراد اوتيسنيك نحوه برخورد كارفرما، تعهد و مساعدت نسبت به او است.

بزرگسالان اتيستيك باهم تفاوت دارند. برخي افراد داراي اوتيسم با عملكرد بالا و طيف ضعيف مي‌توانند داراي مشاغل خوبي باشند و از آن لذت ببرند اما برخي ترجيح مي‌دهند تنها باشند و شغل‌هايي مثل نقاشي، موسيقي و تايپ كردن را انتخاب كنند كه داراي كمترين ارتباط با افراد ديگر است.

بهبود كيفيت زندگي افراد مبتلا به اوتيسم در بزرگسالي

با انجام برخي كارها مي‌توانيد به افزايش كيفيت زندگي فرد مبتلا به اوتيسم كمك كنيد. اين راهكارها عبارتند از:

1. براي استقلال افراد اوتيسم احترام قائل شويد

افراد بزرگسال اوتيسم مي‌توانند داراي استقلال شوند. با آن‌ها مانند كودك رفتار نكنيد و اجازه دهيد در تصميم گيري‌هاي زندگي مشاركت داشته باشند. گوش كردن به ايده‌ها و داشتن حق انتخاب باعث مي‌شود آن‌ها اغلب تقاضاهاي شما را بدون درگيري بپذيرند. آن‌ها را در كارهاي خانه مثل آشپزي مشاركت دهيد و بيشتر راجع به توانايي‌شان صحبت كنيد. همچنين به دليل حساسيت اين افراد به تغييرات ناگهاني، سعي كنيد قبل از هر تغيير در محيط نظرشان را بپرسيد.

2. آموزش و يادگيري افراد اتيستيك

اوتيسم مانع يادگيري نيست و اين افراد قادر به يادگيري و افزايش مهارت هستند. تنها تفاوت آموزش افراد اتيستيك سرعت يادگيري آن‌هاست. اگر آموزش‌ها براي طيف توانمند با برنامه اصولي، كاربردي و هماهنگ با آن‌ها باشد اين افراد به دانشگاه هم راه پيدا مي‌كنند. كسب مهارت مي‌تواند در راستاي يادگيري يك كار هنري مثل معرق، كار با چوب و ساخت زيورالات باشد. البته همه اين موارد لازمه حفظ نكات ايمني است و براي يك فرد داراي اوتيسم شديد با رفتارهيجاني بالا مناسب نيست. اين افراد مي‌توانند كارهايي را انتخاب كنند كه خطري براي آنان ندارد.

مشكلات جنسي افراد اتيستيك

آن‌ها همانند ديگر افراد نيازهاي جنسي دارند اما قادر به درك درست آن نيستند و اطلاعات كافي ندارند. حتي ممكن است رفتارهاي جنسي نامناسب از خود نشان دهند. افراد با اختلال اوتيسم در معرض آسيب پذيري بيشتري براي سوءاستفاده هستند. پس لازم است آموزش‌ها به موقع و در زمان بلوغ شروع شود و آنان را از چالش‌هاي پيش رو آگاه كرد. اين آموزش‌ها براي دختر و پسر فرق دارد، مخصوصا دختران كه با موضوع عادت ماهيانه روبه‌رو مي‌شوند. پس بهتر است با يك روانشناس صحبت كنيد تا آموزش‌هاي لازم را فرا بگيريد.

براي اطلاعات بيشتر در زمينه مشاوره تلفني كليك كنيد.

درمان اوتيسم

اختلال اوتيسم درمان قطعي ندارد. يك كودك اتيستيك در بزرگسالي به يك بزرگسال اتيستيك تبديل مي‌شود اما با مهارت‌هاي بيشتر. روش‌هاي مختلفي مثل مداخلات توانبخشي، كار درماني، گفتار درماني، رفتار درماني و دارو درماني براي بهبود زندگي اين افراد وجود دارد اما نكته مهم تداوم اين درمان‌ها و پيگيري مستمر توسط خانواده است. همچنين محيط آموزشي اصولي و استاندارد با نيازهاي اين افراد تاثير زيادي در آموزش و يادگيري و آينده شغلي و تحصيلي آنان دارد.

نكات پاياني 

زندگي با افراد اوتيسم داراي چالش‌هاي بسياري است كه همه خانواده را درگير مي‌كند. مثلا اعضاي خانواده به خاطر رفتارهاي كليشه و غيرعادي فرزندشان قادر به مهماني رفتن و حضور در جمع‌هاي شلوغ نيستند. بنابراين لازم است همه افراد جامعه آموزش‌هاي لازم را براي رفتار، برخورد و درك اين افراد داشته باشند تا آن‌ها بتوانند راحت در در جامعه زندگي كنند. به طور مثال يك نوجوان اوتيسم وقتي به خريد مي‌رود بخاطر گفتار تكراري و ارتباط محدود قادر به برقراري ارتباط با فروشنده نيست. اگر همه مردم آموزش‌هاي لازم را ببينند افراد با اختلال اوتيسم مي‌توانند زندگي بهتري داشته باشند. براي دريافت مشاوره در زمينه اوتيسم در بزرگسالي مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران تماس بگيريد.

منبع: اوتيسم در بزرگسالي