تعريف جرات مندي

براي اينكه بتوانيد فرد جرات مندي باشيد و مهارت ابراز وجود را به درستي بياموزيد پيش از هر چيز لازم است كه تعريف دقيق و درستي را از اين مفهوم در ذهن خود پرورش دهيد. طبق تعريف روانشناسان جرات مندي نوعي سبك ارتباطي سالم است كه به افراد كمك مي‌كند افكار، احساسات و ارزش‌هاي خود را آزادانه با ديگران به اشتراك گذاشته و در عين حال به ارزش‌ها و باورهاي ديگران نيز احترام بگذارند. برخورداري از مهارت جرات مندي به ما كمك مي‌كند تا بتوانيم حقوق خود را در زندگي بشناسيم و به شيوه‌اي درست از آن‌ها دفاع كنيم. شيوه‌اي كه در آن نيازي به هيچ‌گونه رفتار پرخاشگرانه‌اي نيست و حقوق انسان در ازاي پايمال كردن حقوق فرد ديگري به دست نمي‌آيد.

براي اطلاعات بيشتر در زمينه مهارت هاي زندگي كليك كنيد.

اجزاي جرات مندي

مهارت جرات مندي بر 7 مؤلفه اساسي استوار است كه موارد زير را دربرمي‌گيرد.

1. برخورداري از توانايي كافي براي ابراز عقايد خود

2. توانايي درخواست تغيير رفتار از ديگران هنگام مواجه شدن با رفتارهاي نامطلوب و آزاردهنده

3. توانايي رد درخواست‌هاي غيرمنطقي و نابه جاي ديگران بدون ابراز تنش و پرخاشگري

4. ابراز احساسات مثبت و منفي خود

5. توانايي شروع و حفظ كردن تعاملات اجتماعي سالم

6. پذيرش و قبول كاستي‌هاي خود

7. ابراز جملات متعارف هنگام رويارويي يا جدا شدن از ديگران

راه‌هاي افزايش مهارت جرات مندي

جرات مندي چيزي نيست كه به طور خود به خود در ما وجود داشته باشد بلكه مهارتي است آموزش پذير كه با تمرين و تلاش براي افزايش آگاهي بهبود مي‌يابد. ما در ادامه به چند راهكار اصلي براي افزايش توانايي ابراز وجود اشاره كرده‌ايم.

1. آشنايي با حقوق اصلي خود و ديگران در ارتباطات اجتماعي

اساس مهارت جرات مندي اين است كه فرد بتواند آزادانه ابراز وجود كند و در عين حال حقوق ديگران را نيز رعايت كرده و به ارزش‌هاي آن‌ها احترام بگذارد. رعايت اين امر مستلزم اين است كه در ابتدا از خود بپرسيد آيا با حقوق اصلي خود و ديگران در ارتباطات اجتماعي آشنا هستيد يا خير؟ از جمله حقوق اساسي انسان‌ها در روابط بين فردي مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.

– همه ما حق داريم براي زندگي شخصي خود تصميم بگيريم و در عين حال بايد به ديگران نيز اجازه دهيم كه براي زندگي‌شان تصميم بگيرند.

– همه ما مستحق اين هستيم كه با ما محترمانه رفتار شود و در عين حال وظيفه داريم كه با ديگران نيز محترمانه رفتار كنيم.

– ما حق داريم كه خواسته‌هاي نامعقول ديگران را بدون احساس گناه رد كنيم. در مقابل لازم است كه به ديگران نيز اجازه دهيم كه به شيوه مؤدبانه و جراتمندانه با ما مخالفت كنند.

– همه ما حق داريم تا كنترل سرنوشت خود را در دست بگيريم در نتيجه بايد متقابلاً اين فرصت را در اختيار ديگران نيز قرار دهيم.

– همه ما حق داريم ديدگاه شخصي خودمان را در زندگي دنبال كنيم و لازم است كه بتوانيم به نظرات و ديدگاه ديگران نيز احترام بگذاريم.

2. تلاش براي خودآگاهي و شناخت خود

اولين گام براي اينكه بتوانيد در روابط بين فردي به نظرهاي خود و ديگران احترام بگذاريد و رفتارهاي محترمانه‌اي با آن‌ها داشته باشيد اين است كه در ابتدا بتوانيد به شناخت و خودآگاهي كافي در مورد باورها و احساسات خود برسيد. كسي كه درك و پذيرش كافي در مورد خود ندارد مسلما در درك ديگران نيز موفق نخواهد بود.

براي آشنايي بيشتر در زمينه مهارت‌هاي ارتباطي كليك كنيد.

3. يادگيري نه گفتن قاطع 

“نه” گفتن درست يكي از توانمندي‌هاي اصلي افراد جرات مند است. در واقع اگر مي‌خواهيد فرد جرات مندي باشيد لازم است كه بتوانيد نه گفتن را بيشتر در خود تمرين كنيد و به شيوه‌اي اصولي آن را بياموزيد. افرادي كه قاطعانه مخالفت كردن را آموخته‌اند همواره در روابط بين فردي خود با اعتماد به نفس كافي رفتار مي‌كنند و بدون اينكه بترسند و يا اينكه بخواهند رفتار بدي از خود نشان دهند به شيوه‌اي قانع كننده و قاطع درخواست‌هاي نامناسب ديگران را رد مي‌كنند.

4. ارتقاي زبان بدن و مهارت‌هاي غير كلامي

جرات مند بودن تنها مهارتي كلامي نيست بلكه اين مسئله خود را در زبان و حالات بدني نيز نشان مي‌دهند. در واقع افراد جرات مند از مهارت‌هاي غير كلامي بالاتري نيز برخوردارند و بدون صحبت كردن هم به عنوان افرادي قاطع شناخته مي‌شوند. در همين راستا لازم است كه تلاش كنيد همواره شنونده و پذيرا باشيد. تن صداي محكم و استواري داشته باشيد و هنگام گفت‌وگو يا برقراري ارتباط با ديگران داشتن تماس چشمي مناسب را فراموش نكنيد. 

براي اطلاعات بيشتر در زمينه مشاوره تلفني كليك كنيد.

سؤالات متداول

– آيا كلاس‌هاي آموزشي يا كتاب‌هاي خاصي جهت تقويت مهارت جرات مندي وجود دارد؟

بله. در كارگاه‌هاي آموزشي تحت عنوان مهارت‌هاي زندگي كه توسط روانشناسان برگزار مي‌شود اين مهارت نيز آموزش داده مي‌شود. همچنين در اين زمينه كتاب‌هاي خودياري مختلفي تأليف شده است كه خواندن آن‌ها مي‌تواند به شما كمك كند. اگر فردي بسيار منفعل هستيد و در ابراز عقايد خود مشكل داريد و يا بالعكس هنگام گفت‌وگو در اكثر موارد دچار تنش و پرخاشگري مي‌شويد مراجعه به يك روانشناس و پيگيري جلسات روان درماني بيش از هر چيز مي‌تواند به شما كمك كند. براي دريافت مشاوره در زمينه مهارت جرات مندي مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران تماس بگيريد.

منبع: جرات مندي